Hayatın kıyısında unuttuğumuz insanlar: Evsizler

Dr. Lamia Levent
DİB Uzmanı

Aslında onlar bizim etrafımızdalar. Her gün geçip gittiğimiz yola biraz dikkatle baksak onları görebileceğiz. Kendimiz dışında bir dünya daha olduğunu düşünsek onları fark edebileceğiz…
Onlara belki sokağımızın en dip köşesinde, belki her gün geçtiğimiz yolun kaldırımında, belki de mahallemizin yakınındaki parkta rastlayabiliriz. Sayıları her geçen gün artan evsiz insanlardan söz ediyorum. Bir şekilde unutmaya terk ettiğimiz bu insanlar, hayatın kıyısında her şeye rağmen hayata tutunmaya çalışıyorlar. Onlar fark edilmek istiyor, ilgi, sevgi görmek istiyor. Kendilerini sokaklarda unutmaya terk etmelerinin sebebi, kendilerinden esirgenen sevgiden başka bir şey değil. Evleri, eşyaları, çocukları, komşuları olmasa da hala umutları var. Öfkeliler, bu öfke kendilerini unutanlara, vefasızlık yaparak yalnızlığa terk edenlere karşı. Sokakları mesken edinmeleri de bir bakıma bu öfkenin kendilerine yöneltilmiş hali… Ne kadar kızgın olsalar da yakınlarına, kendilerine uzanacak sıcak bir elin, gülümseyen sıcak bir bakışın ve yaşayabilecekleri sıcak bir evin hayalini kuruyorlar…
Kışı geçirmek için sıcak bir sığınak: Barınma evi
Kışın soğuk ve ayazında ziyaret ettiğimiz Ankara Büyükşehir Belediyesinin sığınma evi, yazın sokak ve parklarda yaşayan evsizler için kurulmuş. Ulus’ta hizmet veren bu evde, çok sayıda evsiz barınıyor. Barınma evinin yöneticisi ile yapmış olduğumuz görüşmede bizlere şu bilgileri verdi: Büyükşehir Belediyesi’nin evsizler için oluşturduğu Barınma evi, kışın soğuğunda dışarıda barınamayan kimseler için hizmet veriyor. Yaklaşık 50-60 kişiye barınma imkânı sunan bu ev, ailelerinden, evlerinden ayrı yaşayan, sokakları kendilerine mesken tutan kimseler için bir sığınak durumunda. Yazları sokaklarda, parklarda yaşayan bu insanlar, kışın barınmak için burayı tercih ediyorlar; çeşitli sebeplerle evlerini terk eden kişiler, ailesinin evden attığı kimselerin yanı sıra, psikolojik rahatsızlıkları dolayısıyla evini ve ailesini hatırlamayanlar da bu evlere sığınıyorlar.
Ankara’nın her yerinden gelen ihbarları değerlendirip, bulundukları yerden alıp sığınma evine getiriyoruz. Bazıları da kendileri geliyorlar. Çünkü çoğu kışı burada geçirdiği için adresi biliyor ve kendisi geliyor.
Buraya sığınanlardan bazılarını aileleri gelip buluyor ve evlerine götürüyorlar. Ailelerinin sokağa terk ettiği bazı yaşlıları huzur evlerine yerleştiriyoruz. Maddi sıkıntıları nedeniyle geçici olarak barınanlardan bazıları da iş bulduktan sonra ayrılıyorlar.
Sıcak yemek sıcak yatak…
Barınma Evi yetkilisi, buranın müdavimleri olduğunu ve çoğunu artık seslerinden dahi tanıdıklarını söyledi. Yazı sokak ve parklarda geçiren bu insanlar sokakta barınmanın mümkün olmadığı mevsimlerde buraya geliyorlar. Sokakta yaşamanın verdiği tüm olumsuz şartları üzerlerinde taşıdıklarından öncelikle banyoları yaptırılıp, yeni kıyafetler veriliyor. Saç sakal tıraşları ve sağlık kontrolleri de yine belediye tarafından yapılıyor. Sabah kahvaltısı ve akşam yemeğinin verildiği bu evde, sohbet edecekleri sıcak bir ortam ve yatacak sıcak bir yatağa kavuşuyorlar.
Bu barınma evinde maddi açıdan ihtiyaçları karşılanıyor ancak onların aradığı bir ailenin sıcaklığı, sevgisi ve ilgisi… O sebeple burada çok fazla kalmıyorlar, havaların ısınması ile birlikte mesken tuttukları sokaklara tekrar dönüyorlar.
Hayata ve insanlara karşı tepkililer
Barınma evinde kalanlarla televizyon odasında sohbet ettik. Çoğu, içinde yaşadıkları olumsuzluklar nedeniyle hayata ve insanlara karşı tepkililer. Orada bulunanların çoğu konuşma ve resimlerinin yayınlanmasını istemedi. Ancak bir kaçı buna izin verdi. Onlarla yaptığımız görüşmelerden bazı parçalara yer veriyoruz:
Erol: 1971 Ankara doğumluyum. Babam öldüğünde annem başkasıyla evlendi ve beni istemedi. Oto tamircisiyim. Evlendim çocuklarım var. Bir kaza geçirdim ve ailemden hiç kimse beni ziyaret etmedi. Çocuklarım ve eşim beni istemiyorlar. Sürekli tehdit ediyorlar yanlarına gitmemi istemiyorlar. Ben de istemiyorum onları, eğer iş bulursam çalışıyorum. Ancak her zaman iş bulmak zor oluyor. Kardeşlerim ve ailemden hiç kimse ile görüşmüyorum. Buradan çok memnunuz.
Süleyman: 25 senedir sokaklardayım. Altı yıldır barınma evine geliyorum. Kışları barınma evinde kalıyorum. Kışları buradayım, yazları ayrılıyorum ve parklarda kalıyorum. Benim için ailem ve çocuklarım öldü. Hiçbirini istemiyorum.