HAZRET-İ ALİ’NİN ÖLMEZ SÖZLERİ
Derleyen: İbrahim EKEN
(Allah’ım ben Seni istediğim gibi bir ilâh buldum. Sen de beni istediğin gibi bir kul eyle.)
1 — İlİm ve İrfan:
§ — Nefsini bilen Rabb’ını da bilir.
§ — Kişinin değeri iyiliği derecesindedir.
§ — Söyleyen kişiye bakma, onun söylediğine bak.
§ — İstişareyi terk ederek doğru yol bulunamaz.
§ — Takvadan daha şerefli bir kerem olamaz. İslâmdan daha yüce bir şeref yoktur. Akıldan daha çok koruyucu bir sığmak yoktur.
§ — Kişi için tövbeden daha çok kendisini kurtuluşa erdiren bir şefaatçi yoktur.
§ — İlim alçaklarda kalanları yükseltir, cehâlet de yüksektekileri alçaltır.
§ — İlim maldan afdaldır. Zira ilim seni korur, mal ise sen onu korumak zorundasın.
§ — İki kimse benim belimi büktü. Birincisi gaflette kalmış âlim, diğeri câhil mütesavvıf, birincisi isyanı ile insanları kendisinden nefret ettirir, İkincisi ibâdeti ile Müslümanları şaşırtır.
§ — İnsanların kıymeti ilmi ile ölçülür: Kıymeti en az olanı, ilmi en az olanıdır. Zira kişinin değeri, yaptığı güzel işler rûsbe tindedir. Güzel işler ise bilerek yapılan işlerdir,
§ — Hmin şerefi o kadar yücedir’ ki, ona sâhip olmıyan bile ilim sahibi olduğunu iddia eder ve kendisine ilim nisbet edildiği vakit sevinir. Cehâlet de o kadar kötüdür ki, câhil bîr kimse dâhi kendisinin câhil olmadığının iddia eder ve kendisine cehil isnat olunduğu zaman öfkelenir.
§ — Akıl tamam olursa lâf azalır.
§ — Câhilde bulunan bir nimet, çöplük üstündeki bahçeye benzer.
§ — Cehâletten daha tehlikeli bir hastalık yoktur.
§ — Kişi bilmediği şeyin düşmanıdır.
2 — DİL, DİLİN HÜKMÜ VE AFETLERİ:
§ — Kişi dilinin esiridir.
§ — Dili tatlı olanın dostu çok olur.
§ — Kendisinden bir şey istenen kimse, o İstenileni verip vermemekte, söz verinceye kadar hürdür.
§ — Ahmak kimsenin dili ağzmdadır. Akıllı kişinin ise dili kalbindedir.
§ — Sözün hayırlısı az, öz ve güzel olanı, bıkkınlık vermiyenidir.
§ — Yalanın sonu yerinmek, doğruluğun sonu da kurtuluş olduğunu bil. (Unutma).
§ — Dilin afifliği susmasıdır. Kat’i olarak bilmediğin şeyi söyleme. Yalancı olursun.
§ — İnsanın nefsini güttüğü şeylerin en hayırlısı dilini tutmaktır.
3 — CİMRİLİK VE CÖMERTLİK:
Bahil olan kimsenin malım ya bir bekçiye, veya bir vârise müjdele.
§ — Cimrilik, ayıpların her türlü kötülüklerini camidir.
§ — Nice mal toplayanlar topladıkları malı yiyemezler. Biriktirdiği şeyler kendisini terk edecektir.
§ — Tamah ile zillet de gelir.
§ — Cimrinin şerefi yoktur. Hasis insanın himmeti olamaz.
§ — İhsanı çok olanın irfanı da ziyâde olur.
§ — Malın hayırlısı ihtiyaç halinde, işe yarayanıdır.
3 — İSLAM, TEVRE, AHLÂK GÜZELLİGİ:
§ — Takvadan daha şerefli bir kerem olamaz. İslâmdan daha yüce bir şeref yoktur. Akıldan daha çok koruyucu bir sığmak yoktur.
§ — Kişi İçin tevbeden daha çok kendisini kurtuluşa erdiren bir şefaatçi olamaz.
§ — Mü’minde nifâkın bulunması zillettir.
§ — İffetli olmadıkça zengin olamazsın, mütevâzi olmadıkça zahit olamazsın, hâlim olmadıkça da mütevâzi olamazsın, kendin için istediğini Müslümanlar için de istemedikçe selim kalbe sahip olamazsın.
§ — İnsana nehyolunduğu bir kötülüğü irtikâp etmesi cehâlet olarak kâfidir.
§ -— Cehâletten ve câhillerden uzak kal.
§ — İnsanların sana yapmasını istemediğin şeyleri sen de onlara karşı yapma.
§ — Senin ile müsafaha eden kimseye ikram et.
§ — Komşularına iyi komşuluk et.
§ — Kötü ahlâkdan kendini koru.
§ — Eza ve cefa etme.
§ — Muktedir isen dâima verici ol.
§ — Sana isâbet eden her müsibete karşı nefsine sabn telkin eyle.
§ — Nefsine dâima kanaat tavsiye eyle.
§ — Çok duâ et ki, şeytanın vesvesesinden uzak kalasın.
§ — Dünya işlerinde rekâbet etme, havây-i hevesâtına uyma.
§ — Her sıkıntılı zamanında (Lahavle Velâkuvvete illâbillâhil Aliyyil azim) de, sıkıntın geçer.
§ — Her nimete erdiğin zaman da (Elhamdülillah) de. Nimetin drtar.
§ — Rızkın daralırsa Allah’a istiğfar et, rızkın genişler.
§ — Cennetin anahtarı (Sabır) dır. Şerefin anahtarı (Tevazu) dur. Kefemin anahtarı ise (Takva) dır. Şerefli olmak isteyen kimse tavâzua sanlsm.
§ — Kendi aklına haset eden kimse selâmette kalamaz.
§ — Kanaatten daha zengin hazine olamaz.
§ — Canının her istediğini yapan adam muhakkak kötülüklerle karşılaşır.
§ — Yalnızlık rahatlıktır. Uzlet, ibadettir. İktisat geçimin ta kendisidir.
§ — Allah’dan başkasıyla İzzet ariyan kimse zelildir.
5 — DOSTLUK, DÜŞMANLIK, İYİ VE FENALARLA MÜNASEBET:
§ — İnsanları denemeden anlıyamazsın. Bu sebeple:
a) Karını ve çocuklarını senin bulunmadığın zamanda dene.
b) Dostunu felâket zamanında dene.
c) Akrabanı, fakirlik zamanında dene.
d) Sevgi ve dalkavukluğu vazifede ve ikbalde olmadığın boş günlerinde dene, böylece muvaffakiyet ve dereceni ölçebilesin.
§ — Şerli kimselerden uzak kal ki, şerlerinden kurtulasın,
§ — Herhangi bir kimseyi denemeden mutmâin olmak acizdir.
§ — Hayır sahiplerine yakın olanlardan olursun.
§ — Kat’i olarak bilmediğin şeyi söyleme, yalancı olursun.
§ — Senden dâima kaçan kimseye rûbet etme.
§ — Sana sürür veren kimsenin mükâfatı, oha fenalık etmen değildir.
§ — Akıllı düşman câhil dosttan daha hayırlıdır.
§ — Düşmanların en büyüğü, hilesi gizli olanıdır,
§ — Postun hayırlısı senin dostluğunla yetinendir. Ve sana nimetlerinde iştirak eden kimsedir. Ve malının hayırlısı ihtiyaç halinde işine yanyandır.
§ — Dünyaya muhabbet eden kimse başkadan için toplar.
§ — Hizmetleri içinde bulunan kişi belânın kadrini bilmez.
§ — Sürûru az olan kimsenin ölümünde rahatlık olur.
§ — Dilencilik zillettir, vergili olmak muhabbeti caliptir.
§ — Şerli kimselerle sohbet, iyilere karşı şûizannı doğurur.
§ — İstişare eden kimse pişmanlık duymaz, mürşit arayan delâlette kalmaz.
§ — Küçük müsibetleri küçük gören kimseyi, Allah-Teâlâ büyük musibetlerle imtihan eder.
(Devâım var)