EDEB
Şems-i Tebrizî’den tercüme eden :
H.Basrí ÇANTAY
1 — Efendi, anla ki, insanın tenindeki can, ne ise edeb de odur. Efendi, insanların kalbindeki, gözündeki nûrlar edebten ibarettir.
2 — Âdem, ulvî âlemdendir. (Yâni yaratılışı yüksektir) onu süflî ve alçak sanma!.. Bu kâinat kubbesinin dönüşündeki nizam ve revnak edebdir. [1](1).
3 — Ayağını İblisin kafasına koymak, ona hâkim olmak istersen gözünü aç ve anla ki, şeytanı öldüren edebdir.
4 — Adem oğlu edebsiz ise Adem değildir. Çünkü âdem oğlu ile hayvan cisimleri birbirinden edeble ayırd edilir.
5 — Gözünü aç da başdan başa TANRI Kelâmına bak: Ayet, âyet bütün Kur’ân’ın mânâsı edebden ibârettir. [2](2).
6 — Akla «îmân nedir?» diye sordum. O, kalb kulağıma dedi ki: «İmân, edebdir!..»
7 — Ey Şems-i Tebrîzî, artık sus ki, sen HUDA’nın bîr sırrısın. Geceleri parıldayan en nûrlu ve en üstün ışık edebdir.
Ve namazlarda, Kur’ân diye okunamaz ve dinimizin esasına kimse dokunamaz.
Serapa nûr olan, serapa hikmet olan Kur’ân-ı Kerîm’de gönüllerin en ince telini titreten bir kutlu rûh vardır. Bir süre önce Hz. Mevlânâ’mn 683 üncü yıldönümünde Konya’da ihtifalde usulen okunan Kur’ân-ı Keıîm’i dinleyen iki kadın, iki erkekten mürekkep karı-koca iki Fransız turist âilesi, ayrı dinde oldukları halde ve mânâsını bile anlamamalarına rağmen Kitabullah’ın feyz çağlıyanının serpintileri içinde gözyaşı dökerek: «Biz, burada daha iki gün kalırsak Müslüman, olacağız!» demekten kendilerini alamamışlardır. Sonradan nâr-ı îmâna nail olanlar çok defa önceleri böyl esine İslâm rûhuna nail olanlardır.
Yâ Rab, yeni yıl, âleme peymân yılı olsun!
İmân yılı, irfân yılı, Kur’ân yılı olsun!.
[1] Ez Edeb ptirnûr kest in nükfelek
Vez edeb mâsum-u pâk âmed melek.
Türkçesi:
Şu gönülleri nur ile dolduran hep edebdir. Melek bile edeb sayesinde pâk ve masum olmuştur.
[2] Mü’minlerin annesi Hazreti Aişe (R. anha’ya Peygamberimiz (S.A.V.) in ahlâkından, sormuşlardı, buyurdu ki: «Onun ahlâkı Kur’an idi».
Edeb