İSLAM NE DİYOR?

Vergi, zekât yerine geçer mi?

Zekât ile vergi, teşriî kaynağı, gaye, hedef, nisbet, miktar, devamlılık ve harcanacağı yerler bakımından birbirinden farklıdırlar.
Zekât, bilindiği gibi İslam’ın beş temel esasından biridir. Şartlarını taşıyan her müslümanın yerine getirmekle mükellef olduğu malî bir ibadettir. Toplumda İçtimaî adaleti sağlayan en önemli unsurlardan biridir.
Zekâtın miktarı ve nisbeti nasslarla belirlenmiştir. Bu miktarın değişmesi hiçbir zaman söz konusu değildir.
Zekât, Kur’an-ı Kerim’de belirlenen yerlere sarfedilir.
Zekâtın bu yerler dışında bir cihete sarfedilmesi dinen caiz değildir.
Vergi ise devletin, toplumun ihtiyaçlarını karşılamak üzere halka yüklediği malî bir mükellefiyettir. Miktarı ve nisbeti ihtiyaca göre devletçe belirlenir, gerekirse tamamen ortadan kaldırılır. Zekâtta olduğu gibi belli yerlere harcama zorunluluğu yoktur.
O halde zekâtla vergi ayrı ayrı şeylerdir. Bu itibarla devlete ödenen vergiler zekât yerine geçmez. Fakat vergiyi, nisabı noksanlaştıran bir borç olarak görmek icabeder. Yani ödenen vergi, zekâta tabi maldan düşülür. Geriye kalan miktar, zekât nisabına ulaşmış ve diğer şartlar da gerçekleşmişse, zekât vermek icabeder.
Muzaffer ŞAHİN
Din işi. Yüksek Kurulu Uzmanı