RÖPORTAJ

II. Din Şûrası Başlarken

Röp: MUSTAFA BEKTAŞOĞLU

Uluslararası II. Din Şûrası; 23-27 Kasım 1998 tarihleri arasında yurt dışından 37 ülke ile birlikte, yurt içinden 200’ün üzerinde bilim ve din adamının katılımıyla gerçekleştirilecek.
Yüce dinimiz İslâmiyet, tarih boyunca birleştirici ve bütünleştirici olmuştur. İslâm âlemini geçmişte ve gelecekte bir arada tutan ve tutacak olan en kuvvetli bağ İslâm dinidir. Bizim gururumuz, varlık sebebimiz ve kimliğimiz olan İslâm ’m, tarih boyunca gerçekleştirdiği birliğe, beraberliğe bugün daha çok muhtaç olduğumuz aşikardır. Bu İlâhi mesajın, Akif in deyimiyle bizzat Kur’an’dan ilham alınarak ehliyetli ilim adamlarımız tarafından günümüz ihtiyaçları ve şartları doğrultusunda insanlığa anlatılması, İslâm dünyasına yönelen fitne ve nifak teşebbüslerinin bu mesajla etkisiz hale getirilmesi şarttır.
Şûra’da; diınlerarası diyalog, dinî konularda toplumun aydınlatılması, din eğitimi, dinin farklı yorumlanmasından kaynaklanan problemler ve çözüm yollan tartışılıp nihaî karara bağlanması hedeflenmektedir. Bu hedefe hizmet etmesi açısından ülkemizde ikinci defa toplanacak olan Din Şûrası ’nın bittabi ehemmiyeti çok büyüktür.
Diyanet İşleri Başkanlığı tarafından düzenlenen II. Din Şûrası, 23-27 Kasım 1998 tarihleri arasında Ankara Hilton Oteli’nde yapılması planlanmış ve gerekli hazırlıklara başlanmıştır. Şûra ’ya 20 bilim ve din adamı, 10 müftü, 5 vaiz ile bazı kurum ve kuruluşlardan birer temsilci katılacaktır. Şûra ile ilgili yapılacak olan çalışmalar hakkmdaki faaliyetlerin detayını II. Din Şûra ’sı Genel Sekreteri Sayın Şükrü ÖZBUĞDAY’dan öğreniyoruz:
• Sayın Hocam! Din Şûrası’nın dayanağı nedir?
633 sayılı Diyanet İşleri Başkanlığımın Kuruluş ve Görevleri Hakkmdaki Kanunu’n 19. maddesine dayanılarak hazırlanan ve 31/01/1971 tarih ve 13740 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe konulan Din Şûrası Tü- züğü’nde-, her beş yılda bir Şûra’nın düzenlenmesi öngörüldüğü halde, Şûra 1993 yılına kadar gerçekleştirilememiştir.
• Hocam, 1. Din Şûrası ne zaman toplandı?
Günün şartlarına göre yeniden hazırlanan, 30/04/1993 tarih ve 21567 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan "Din Şûrası Tüzüğü” gereği Diyanet İşleri Başkanlığınca yürütülen hizmetlerin geliştirilmesi konusunda bilimsel yeterlikleri ve dini hizmetleriyle tanınmış olan bilim ve din adamlarının görüşlerini almak üzere 01-05 Kasım 1993 tarihleri arasında Cumhuriyet tarihinde ilk defa
I. Din Şûrası düzenlenmiştir.
Şûra’ya üye, temsilci ve davetli olarak yurt içinden 172, yurt dışından da 32 olmak üzere 204 kişi davet edilmiştir.
‘İslâmiyet, tarih boyunca birleştirici ve bütünleştirici olmuştur. İslâm âlemini geçmişte ve gelecekte bir arada tutan ve tutacak olan en kuvvetli bağ İslâm dinidir.
Bizim gururumuz, varlık sebebimiz ve kimliğimiz olan İslânı ’ın, tarih boyunca gerçekleştirdiği birliğe, beraberliğe bugün daha çok muhtaç olduğumuz aşikardır. ’
Söz konusu I. Din Şûrası na yurt içinden 151, yurt dışından ise; Suudi Arabistan, Azerbaycan, Birleşik Arap Emirlikleri, Bangladeş, Endonezya, Fas, Cezayir, Irak, İran, Malezya, Nijerya, Pakistan, Senegal, Singapur, Kazakistan, Kırgızistan, Türkmenistan, Özbekistan, Tunus, Kuveyt, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti, Rusya Federasyonu, Bulgaristan, Batı Trakya (İskeçe-Gümülcine), Arnavutluk ve Eski Yugoslavya’dan 27 bilim ve din adamı katılmıştır.
Şûra çalışmaları; dini konularda toplumu aydınlatma, din hizmetlerini geliştirme ve dini yayınlar olmak üzere 3 komisyon halinde yapılmış, şûra’da 72 adet tebliğ sunulmuş, sunulan bu tebliğlerin tamamının müzakereleri yapılmıştır.
• Hocam, I. Din Şûrası’nda kaç adet karar alındı? Bu kararlar uygulanabildi mi?
I. Din Şûrası sonunda 37 adet istişari mahiyette karar alınmış, bu kararların çoğu Başkanlığımızca uygulanmıştır.
Ayrıca, Şûra’da sunulan tebliğler ve bu tebliğler üzerinde yapılan müzakereler ile ilgili bilgileri ihtiva eden iki cilt halinde 3000 adet kitap bastırılmış olup, halkımızın istifadesine sunulmuştur. 1993 yılında yapılan I. Din Şûrasfnın İkincisinin tüzük gereği 1998 yılı içinde yapılması gerekmektedir.
• Hocam, II. Din Şûrası ile ilgili yapılan çalışmalar hakkında bilgi verir misiniz?
II. Din Şûrası nın yapılabilmesi için de 30/04/1993 tarih ve 21567 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Din şûrası tüzüğünün bazı maddelerinin değiştirilmesiyle ilgili tüzük değişikliği yapılması zarureti hasıl olmuştur. Söz konusu tüzük değişikliği 17/08/1998 tarih ve 23436 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmiş, Diyanet İşleri Başkanlığı olarak yurt içi ve yurt dışındaki alimlerden düşüncelerini, fikirlerini öğrenmek, görüşlerini almak ve Başkanlığın sunmuş olduğu din hizmetlerinin eksi ve artı yönlerini değerlendirmek, yürütülmekte olan hizmetlerin daha ileriye götürülmesi, niteliğinin artırılması konusunda çok değerli görüş, fikir ve düşünceler ortaya koymak için II. Din Şûrası nın 23-27 Kasım 1998 tarihleri arasında Ankara Hilton Otelinde yapılması planlanmış ve gerekli hazırlıklara başlanmıştır.
Din İşleri Yüksek Kurulu Başkanlığınca II. Din Şûrası gündemi belirlenmiş, Ayrıca tüzük gereğince Din İşleri Yüksek Kurulu Başkanlığınca Şûra’ya üye olarak katılacak olan en çok 20 bilim ve din adamı ile 10 müftü ve 5 vaiz belirlenmiştir.
II. Din Şûrası Genel Sekreterliği olarak tüzük değişikliğinin takibi yapılmış, söz konusu tüzük 17/08/1998 tarihinde Resmî Gazete’de yayımlandıktan sonra Şûra’ya üye ve temsilci olarak katılmaları gereken ilgili Bakanlık ve Kurumlara yazı yazılmış, buralardan katılacak olanların isimlerinin bildirilmesi istenmiştir. Bu kurumlar da Şûra’ya katılacakların isimlerini Şûra Genel Sekreterliğine bildirmişler, Din İşleri Yüksek Kurulunca belirlenen II. Din Şûrası nın gündemi üye, temsilci ve davetlilere gönderilmiş, kendilerinden birer tebliğ sunmaları istenmiştir.
• Hocam, II. Din Şûrası’na Kimler Katılacak? Üye olarak;
a) Diyanet İşleri Başkanı ve Din İşleri Yüksek Kurulu Üyesi olarak görev yapmış olanlar ile halen görevde bulunan Din İşleri Yüksek Kurulu Üyeleri, Başkan Yardımcıları, 1. Hukuk Müşaviri, Kurul Başkanları, Ana Hizmet Birim Baş- kanları ve Araştırma Planlama ve Koordinasyon Dairesi Başkanı.
b) Din İşleri Yüksek Kurulunca belirlenecek en çok 20 (yirmi) bilim ve din adamı.
c) Din İşleri Yüksek Kurulunca belirlenecek 10 (on) müftü ve 5 (beş) vaiz.
ç) Yüksek öğretim Kurulu’nun kendi üyeleri aralarından belirleyeceği akademik ünvana sahip bir üye.
d) İlahiyat Fakültelerinin her birinin fakülte kurullarınca belirlenen birer öğretim üyesi.
e) Milli Eğitim Bakanlığı Talim ve Terbiye Kurulu’nca kendi üyeleri arasından belirlenecek 1 (bir) üye ile Din Öğretimi Genel Müdürü.
f) Milli Eğitim Bakanlığı’nca branşı meslek dersleri olan İmam-Hatip Lisesi Müdürleri arasından belirlenecek 5 (beş) okul müdürü.
g) Türkiye Diyanet Vakfı Mütevelli Heyeti’nin kendi üyeleri arasından belirleyeceği 1 (bir) üye.
Temsilci olarak;
İçişleri, Dışişleri, Sağlık, Kültür ve Turizm Bakanlıkları ile Genelkurmay Başkanlığı, Milli Güvenlik Kurulu Genel Sekreterliği, Radyo ve Televizyon Üst Kurulu, Devlet Planlama Teşkilatı Müsteşarlığı ve Vakıflar Genel Müdürlüğü’nden birer temsilci.
Davetli olarak;
Diyanet İşleri Başkanınca yurt içinden ve yurt dışından davet edilen bilim ve din adamlarıdır.
Hocam, II. Din Şûrasını toplamakla ne amaçlanmaktadır?
İslâm Ülkeleriyle toplumumuzun, İslâm dini ile ilgili konularda birlik ve beraberliğin geliştirilmesi, diğer semavî dinler ile ilgili de, dinler arası hoşgörü ve diyalogun sağlanması amaçlanmaktadır.
Buna göre-, II. Din Şûrasına yurt dışından: Mısır, Suudi Arabistan, Ürdün, İrak, Suriye, İran, Fas, Tunus, Cezayir, Libya, Pakistan, Kuveyt, Birleşik Arap Emirlikleri, Endonezya, Kazakistan, Kırgızistan, Türkmenistan, Azerbaycan, Rusya Federasyonu, Bulgaristan, Batı Trakya (İskeçe-Gümülcine), Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti, Malezya, Singapur, Tacikistan, Bosna-Hersek, Özbekistan, Makedonya, Arnavutluk, Romanya, Sudan, Vatikan, İsrail, Almanya, İsviçre, İtalya ile ülkemizde bulunan Fener Rum Patriği, Ermeni Patriği, Süryani Patriği, Türkiye Hahambaşı da davet edilmiştir. Uluslararası II. Din Şûrası yurt dışından 37 ülke ile birlikte yurt içinden katılanlarla, 200’ün üzerinde bilim ve din adamının katılımıyla gerçekeştirile- cektir.
II. Din Şûrasında;
a) Dinler Arası Diyalog,
b) Dini Konularda Toplumun Aydınlatılması,
c) Din Eğitimi,
d) Dinin Farklı Yorumlanmasından Kaynaklanan Problemler ve Çözüm Yolları ana başlıklı konular tartışılıp, müzakere edilecek ve nihai karara bağlanacaktır.
Hocam, II. Din Şûrasından beklentileriniz nelerdir?
Uluslar arası düzeyde yapılacak olan II. Din Şûrası’nın, hizmetlerimizde ve çalışmalarımızda yeni hedeflerin tayininde bizlere yön göstereceğine ve ışık tutacağına, ayrıca, İslâm ülkeleriyle İslâmın öngördüğü, İslâm kardeşliğini pekiştireceğine inanıyorum. Bunun yanında, diğer semavî din mensuplarıyla da, yine İslâm’ın öngördüğü diyalogu başlatacağına inanıyorum.
Sayın Hocam! Verdiğiniz bilgiler için teşekkür ediyorum. D. Din Şûrası’nda amaçlanan hedeflere ulaşmanızı can ü gönülden arzu ediyor, zikrettiğiniz dilek ve temennilere biz de katılıyoruz. Şûra’nın İslâm ülkelerinin kaynaşmasına vesile olacağını, dinler arası hoşgörü ve diyalogun temin edileceğini ümid ediyorum.
Ben teşekkür ederim!