Makale

İslam ansiklopedisi

TÜRK İNSANI, KENDİ KÜLTÜRÜNÜN KAYNAKLARINA İNECEK VASITALARDAN MAHRUM.. T.D.V. İSLÂM ANSİKLOPEDİSİ BU KONUDA BİR ÖNEMLİ ADIM...

İSLAM ANSİKLOPEDİSİ

GÜNÜMÜZDE her toplum, kendi manevi hazinelerini, kültür hayatının zenginliklerini, medeniyetinin özünü bir ansiklopedide sergilemektedir. İngiltere’nin Britannica’sı Fransa’nın Larouse’u, Almanya’nın Lexikon’u gibi...
Avrupa medeniyeti içinde Hristiyan Almanlar, Fransızlar ve İngilizler nasıl kendilerine özgü bazı fark-lılıklara sahiplerse, Türk Milleti de milletler ailesinde kendine mahsus birtakım özelliklere, değer yargılarına, çok zengin bir kültür mirasına malik müslüman bir millettir.
Bu açıdan bakıldığında, Türk İslâm Medeniyetinin zenginliklerini ortaya koyacak dininin esaslarını öğretecek inançlarını açıklayacak, kendi öz kültürünü anlatacak kaynak bir esere bizim insanımızın da ihtiyacı vardır.
Diyanet hizmetlerini desteklemek üzere kurulan Türkiye Diyanet Vakfı, büyük bir cesaretle telif bir
İslâm Ansiklopedisinin yayınını ilk defa başlatarak Müslüman Türklerin ve dünya ilim aleminin istifadesine sunmak gibi önemli bir kültür hamlesini üstlenmiştir. Bu teşebbüs diğer İslâm ülkeleri içerisinde ilk defa milletimize-, Türkiye Diyanet Vakfı’na nasip olmuştur.
İslâm Ansiklopedisi’nin yayını halen başarılı bir şekilde devam etmektedir. Ansiklopedinin üçüncü cildi de elimize geçmiş bulunmaktadır.
Müslümanlar, Allah’ın kitabı ve Hz. Muhammed (SAS)in sünnetini esas alarak geçmişte en parlak medeniyetini kurmuşlar, insanlığa akılları ve gönülleri aydınlatan büyük ve eşsiz bir kültür hazinesi sunmuşlardır. Dünyanın diğer milletlerine karşı ilimde, düşüncede, siyasette, sanatta ve hayatın diğer alanlarında üstünlüklerini asırlarca koruyan bu soylu kültür ve medeniyetin çocukları bugün diğer kültür ve medeniyetlerin-, özellikle Batı kültür ve medeniyetinin baskısı altına girmişler, kendi öz kültür ve medeniyetlerine yabancılaştırılmışlardır.
Bugün İslâm ülkelerinde genç nesillerin kimlik arayışı ve kendi benliğine, kendi kültürüne dönme çabası içinde oldukları gözlenmektedir. Bu gençleri kendi kültür ve medeniyetleri içinde yoğurmak, her şeyden önce onlara bu değerleri tanıtmak ve öğretmekle mümkündür.
Genç nesillerin dikkatlerini mensup oldukları kültür zenginliklerine yöneltmek İslâm kültür ve mede-niyet mirasını onlara doğru ve anlaşılır bir şekilde aktarmak, tarih içinde müslüman milletlerin içtimaî, siyasî ve malî hayatlarında önemli yer tutan kendilerine ait kurumları tanıtmak yeni yetişen müslüman nesillere kendi tarihî misyonlarını hatırlatmak ve İslam’ın ebedi değerleri ışığında insanlığa yeni ufukların açılmasına çalışmak başlıca görevlerimiz cümlesindendir.
İşte İslâm Ansiklopedisinin milletimizin sinesinden fışkırarak ilk defa yayın hayatına girmesinin temel amacı budur.
Her kültürün bir ansiklopedisi vardır.
İslam Ansiklopedisi bizim kültürümüzün, Türk İslâm Kültür ve Medeniyetinin müslüman kalemlerin ilk telif eseridir. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi, ilmî açıdan kılı kırkyararcasına titiz ve ciddi bir çalışma ile hiç bir fedakârlıktan kaçınılmadan hazırlanmaktadır. Bu maksatla ansiklopedi maddelerinin tesbit ve kontrolünden itibaren teknik redaksiyon şamasına kadar geçirilen bütün ilmî basamaklardaki çalışmalarını yürütmek üzere uzmanlardan oluşturulan bir "İNCELEME VE REDAKSİYON HEYETİ" kurulmuştur. Ansiklopedideki ilmi çalışmaları ihtisas alanlarına göre yürütmek ve maddelerin ilmi inceleme ve redaksiyonlarını yapmak üzere yeteri kadar uzmanlardan ilim heyetleri oluşturulmuştur. Bunlar, Tefsir, Hadis, Fıkıh, Kelâm ve Mezhepler Tarihi, Tasavvuf , İslâm Tarihi ve Medeniyeti, Türk Tarihi ve Medeniyeti, Dinler Tarihi, İslâm Düşüncesi ve Ahlak islâm Ansiklopedisi geniş mekânlarda, modern imkânlarla hazırlanıyor.
İslâm Sanatları (mimarî, musikî, hat) Arap Dili ve Edebiyatı, Fars Dili ve Edebiyatı, Türk dili ve Edebiyatı, İlimler Tarihi, Müsteşrikler ve Müteferrik konulardan meydana gelen 15 ilim dalından ibarettir. Sözkonusu ilim dallarından oluşan heyetlerde halen 13 Profesör, 14 Doçent, 12 Yard.Doçent, 8 Doktor ve 13 uzman görevlidir.
Ansiklopedi çalışmalarını ilmî yönden sevk ve idare eden bu ilim heyetleri yeteri kadar yardımcı ve destek birimlerle donatılmıştır. Ansiklopedi idare merkezinde 30.000 ciltlik bir ihtisas kütüphanesi bu-lunmaktadır. İstanbul’da mevcut çeşitli resmî ve fakülte kütüphaneleri bilgisayar ağı ile ansiklopedide çalışanların hizmetlerine sunulmuştur. Çok yakın bir gelecekte dünyanın bir çok üniversite kütüphaneleri ile bu yolla iletişim sağlanması çalışmaları sürdürülmektedir.
Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi telif bir eserdir. Madde dizisi tamamen orijinaldir. İlgili ilim heyetleri tarafından taranan yaklaşık 500 temel kaynaktan tesbit edilen maddelerin sayısı 18.000’i asıl, diğerleri atıf olmak üzere 23.000’i aşmaktadır.
Bu maddeler, İslâmi ilimlerle İslâm kültür ve medeniyetine ait tüm terimler, peygamberler, kay-naklarda isimleri zikredilen saha biler, eser vermiş ilim adamları, iz bırakmış tasavvuf erbabı, kendi sahalarında adlarını duyurmuş edip, şair, sanatkâr vb. şahsiyetlerle bunların meşhur eserleri, tarihî olaylar ve savaşlar, tarih boyunca kurulmuş İslâm devletleri ile önemli devlet ve siyaset adamları, İslâm milletlerinin düşünce, din ve cemiyet hayatlarında tesiri olmuş mezhepler, tarikatlar, diğer, dınî-fikrî akımlar tarihi, ilmî ve kültürel müesseseler, tarihî ve kültürel öneme sahip yer adları, birer inanç sistemi olmaları ve özellikle İslâm Dini ile ilgili görünümleri bakımından diğer belli başlı dinler, müslüman olmamakla birlikte ilmî, fikrî ve siyasî bakımdan İslâm Dini, kültür ve me-denetiyle ilgisi bulunan, lehte veya aleyhte etkiler uyandıran şahsiyetlerden oluşmaktadır.
Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi, çeşitli üniversitelere mensup veya kendi sahasında uzman yaklaşık 600 yerli, 300 yabancı bilim adamı ve uzmandan oluşan geniş bir müellif kadrosu tarafından kaleme alınmaktadır.
Ansiklopedi, ne yalnızca popüler bir eser ve ne de sadece akademik çalışma yapanları ilgilendiren bir ihtisas ansiklopedisidir. Bu ansiklopedinin hazırlanmasında titizlikle korunan ilke, bütün maddelerin güvenilir kaynaklara dayandırılması ve doğru bilgiler verilmesidir Bu ilkeye uymak şartıyla bilgi ve kültür seviyeleri farklı insanların beklentileri, bilgi edinme ve aydınlanma ihtiyaçları gözönüne alınmıştır.
Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi, lise öğrencisinden üniversite hocasına kadar tüm ay-dınların, din görevlilerinin ve orta seviyede kültür sahibi halkımızın bilgi edinme ihtiyacını karşılayacaktır.
Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi’nin, basım ve dağıtımı için ayrı bir işletme kurulmuştur.
Yukarıda belirtilen şekilde hazırlanan ansiklopedi fasikülleri, Vakıf Yayınları İşletmesi tarafından baskı tekniğinin en son imkânlarından yararlanılarak birinci hamur kağıda basılmakta, maddeler konu ile ilgili renkli resimlerle takviye edilmekte, böylece görüntü zenginliği kazandırılmaktadır.
Fasiküller halinde basılan ansiklopedi, ülkemizin tüm bayilerine iletilmekte, Vakıf Yayınları İşletmesi tarafından fasikül ve ciltler abone sahiplerine postalanmaktadır. Her cilt tamamlandıkça Vakıf Yayınları İşletmesince titiz bir işçilikle ciltletilmektedir. Cilt kapakları bu esere uygun kalitede malzemeler seçilerek hazırlanmaktadır.