TARİHTE ŞER’İYE VE EVKAF VEKİLLERİ

(Türkiye Büyük Millet Meclisi Hükümeti Dördüncü Şer’iye ve Evkaf Vekili)

MUSA KÂZIM EFENDİ (ONAR)

(1877—1930)

Veli ERTAN

Musa Kâzım (Onar) Türkiye Büyük Millet Meclîsi Hükümetinin dördün­cü Şer’iye ve Evkaf Vekilidir,

1877 tarihinde Konya’nın Karaman Kazasına bağlı Aşağıhadîm Köyünde doğmuştur. Ahmet Zühtü isminde bir zâtın oğludur. Mebâdi-i Ulûmu Hâdim’de gördükten sonra Konya’ya gelerek İrfaniye Medresesine girmiştir. Bu medresede Yalvaçlı Ömer Vehbi’den sarf, nahiv, mantık, maânî, beyan, bedî’, usûl-ü fıkıh, ilm-i kelâm ve hadîs gibi ilimler tahsil etmiş, 1912 yılında icazet almış ve imtihanla girdiği Hukuk Mektebini de (Pekiyi derece ile) bitirmiştir. 4 Mart 1912 tarihinde Selânik Hukuk Mektebinde 2. sınıf Mecelle, 3. ve 4. sınıfların Usûl-ü Fıkıh derslerini okutmuştur.

12 Ocak 1920 tarihînde Konya Meb’usu olarak İstanbul Meb’usan Mec­lîsine girmiştir. Son Meclis-i Meb’usan’ın dağılması üzerine Ankara’da 23 Ni­san 1920 tarihînde açılan Türkiye Büyük Millet Meclisine tekrar Konya Meb’u­su olarak iltihak etmiştir.

Konyalı Mehmet Vehbi Efendi (Çelik) nin 15 Nisan 1923 tarihinde Şer’iye ve Evkaf Vekilliğinden ayrılması üzerine aynı târihte Ağustos, ayına kadar Şer’iye ve Evkaf Vekilliğinde kalmıştır.

Büyük Millet Meclisinin 3. ve 4. dönemlerinde de Konya Meb’usu ola­rak teşriî vazifesini îfâ etmiştir. Milletvekili bulunduğu esnada rahatsızlığın­dan dolayı Avrupa’ya gönderilmiş ve yedi ay sonra da 1930 târihinde vefat etmiştir. Cenâzesi İstanbul’a getirilmiş ve Edirnekapı’ya defnedilmiştir. Ölü­münden sonra 1683 sayılı Kanunun 25. maddesi mucibince birinci derece üzerinden ve 1 Temmuz 1930 tarihinden muteber olmak üzere 154 liralık maaş tahsis edilmiştir.