Röportaj;

ALMANYA’DA DİN ÖĞRETİMİ VE MÂNEVİ KALKINMA

Hakkı MAVİŞ

Almanya’da din öğretimi, “Kindergarten” denilen 3 ilâ 6 yağlan ara­sındaki okul çağında olmıyan küçük çocukları gündüzleri sabahtan akşa­ma kadar meşgul etmek ve basit bilgiler öğretmek amacıyla Şehir veya Kiliseler tarafından açılmış olan ana okullarında başlar.

Burada çocuklara basit dinî, ahlâkî hikâyeler, dualar ve ilâhîler öğ­retilir. Çeşitli resim ve heykellerle çocuklara daha bu yaşlarda iken Al­lah sevgisinin temelleri atılmaya başlanır.

Bundan sonra 6 yaşından 14 yaşına kadar mecburî olan ve 8 yıl de­vam eden ilk okulların her sınıfında haftada 4 er saat din dersi ile 1 er saat da dinî âyin için “Gottesdienst” denilen kiliseye götürme saati var­dır. Böylece ilk okullarda her sınıfta dine ayrılan zaman haftada 5 saata yükselir.

Almanyada bütün tatillerin toplamı 85 gün olduğuna göre bir öğre­tim yılı 9 ay devam eder. Buna göre 8 yıllık ilkokullarında okunan din dersi hesap edilecek olursa 1440 saat olduğu görülür.

İlkokullarda istisnasız bütün sınıflarda Hz. İsanın haçı asılmış olup sabahlan ilk derslere daima dinî bir dua ile başlanır.

İlkokuldan sonra tahsile devam edemeyecek çocukları hükümet gene serbest bırakmaz; bilâkis 14 yaşından 18 yaşına kadar çocuğun kendi se­çeceği bir meslek kursunu bitirmeyi mecbur tutar. Bu meslek kurslarında haftada bir gün öğretim yapılır. Diğer günleri çocuk herhangi bir işye­rinde çalışarak hayatım kazanır.

Bu meslek kurslarında da haftada 1 saat din dersi olup, 3 senede okunan din dersi hesap edilecek olursa 108 saat tuttuğu görülür. Bunu ilkokulda okunan 1440 saatlik din dersi ile toplayacak olursak hepsi 1548 saate yükselir.

Demek oluyor ki Almanyada 18 yaşına kadar kadın erkek her Al­man vatandaşı için mecburî olan bu tahsil müddetince 1548 saat din dersi okunmuş oluyor. Görülüyor ki hademe, esnaf, sanatkâr, şoför, işçi, çiftçi, satıcı, çöpçü, v.s. gibi Almanyanın tahsil bakımından en aşağı ta­bakasını teşkil eden her Alman’a 1548 saatlik bir din dersi okuma imkâ­nı verilmiş oluyor. .

İlkokulun 4. sınıfından sonra başlayan orta öğretimde yâni ortaokul, lise, ticaret liseleri, sanat okulları ve çeşitli meslek okullarının her sınıfın­da haftada 2 saat din dersi ile buna İlâveten ayrıca 1 saat de öğrencilerin dinî âyin için kiliseye götürme saati vardır. Bununla birlikte her sınıfta din dersine ayrılan zaman haftada 3 saate yükselir.

İlkokulun 4. sınıfından başlayarak 9 yıl devam eden Alman lisele­rinde okunan din dersi, haftada 3 saatten hesap edilecek olursa 972 saati bulduğu görülür. Buna ilkokulda 4 yılda okunan 720 saatlik din dersini de ilâve edecek olursak 1692 saat tutar.

Görülüyor ki Almanyada ilkokulun birinci sınıfından lisenin son sı­nıfına kadar her lise mezununa 1692 saati bulan bir din dersi okuma ve aynı zamanda haftada bir defa kiliseye giderek bu dini yaşama imkânı sağlanmış oluyor.

Ayrıca liselerde klâsik kültür vermek amaciyle Lâtince ve Yunan­ca dilleri de okutulmaktadır. Meselâ: Altschprachliches Gymnasium adı verilen lisenin 9 sınıfında okutulan haftalık Lâtince derslerinin toplamı 46, Yunanca ise 34 saattir.

Buna göre bu lisede 1566 saat Lâtince ile 1224 saat Yunanca okun­muş oluyor. Bu iki lisan yukarıda da işaret edildiği gibi sırf klâsik ve dinî kültür verilmek iğin öğretilmektedir.

Orta öğretimde her sınıfta dine haftada 3 saat ayrılmasına rağmen din dersi öğretmenleri bunu çok az görmekte ve şikâyetçi olmaktadırlar. Halbuki bu öğretmenler çoğu zaman din dersinden başka Lâtince, Ede­biyat, Tarih, İngilizce, Fransızca ve Felsefe derslerini de okutmakta ve bu derslerde de dinî telkinatta bulunabilmektedirler.

İlkokullarda din dersleri ilkokul öğretmenleri tarafından verilir. Bu öğretmenler 4 yıl ilkokulda, 9 yıl lisede ve 3 yıl da öğretmen okulunun her sınıfında din dersi okuyarak ve dinî âyin yaparak yetiştikleri için bu görevi gereği gibi yerine getirebilirler. Yalnız haftada bir defa kiliseler­de yapılan âyin rahipler tarafından idare edilir.

Orta dereceü okullarda din dersleri İlâhiyat Fakültesi veya yüksek ilahiyat okulu mezunu öğretmenler tarafından verilir. Bu öğretmenlerin kifayet etmediği hâllerde ise, orta okul öğretmenlerinden bu dersi okut­mak isteyenler için şehrin en yüksek ruhanî liderinden müsaade al­maları şartı mevcuttur.

Hâlen Almanyada 17 tane İlâhiyat Fakültesi ile 17 tane de Yüksek İlâhiyat Okulu olmak üzere 34 tane din elemanı yetiştiren müessese var­dır.

Almanyada ilk, orta, lise ve meslek okulu gibi her okulun haftanın muayyen bir gününde dinî âyin “Gottesdienst” İçin kilise günü vardır. Bu günde ilk derste idareci ve öğretmenleri başlarında olduğu hâlde istis­nasız bütün öğrenciler sıra hâlinde kiliseye götürülerek dînî âyin icra edilir.

Böylece derslerde öğrenilen dinî bilgiler yanında haftada 1 gün de kilisede öğrencilerin dinî yaşamaları temin edilir. Âyin bittikten sonra aynı şekilde okula dönülerek 2. derse yetişilir. Aynı âyin öğretmen okul­larında da yapılmaktadır.

Her ne kadar bütün ortaokul, lise ve meslek okullarında birer din dersi odası bulunmakta ve din dersleri bu odalarda yapılmakta ise de haftada 1 defa kilisede yapılan bu âyinin, küçük yaştan itibaren öğren­cileri kiliseye ve ibadete alıştırmak bakımından önemi büyüktür.

İlkokullarda olduğu gibi 6 yıl devam eden ortaokul sınıflarında ve idare odalarında, liselerin salonlarında duvarlara asılmış, “Haç” 1ar gö­ze çarpar. (Devamı var)