AYSUN ÖZKAN:

“Hz. Peygamberin Evrensel Nübüvvet Mesajını Bugünün Diliyle ve Çağın Araçlarıyla Kitlelere Aktaracak Yeni Çalışmalar Ortaya Koymak Gerekiyor.”

Söyleşi: Dr. Lamia LEVENT
Diyanet İşleri Uzmanı

Aysun Hanım, son birkaç yıldır özellikle Batı medyasında Peygamber Efendimize yönelik birtakım olumsuz yayınların yer aldığını görüyoruz. Biz Müslümanlar için çok önemli bir değer olan Efendimize yönelik bu olumsuz yayınların arka planında yatan nedenler nelerdir?
Yakın zamanda ve günümüzde yaşanan hadiselerin, gerek karikatür krizi gerek South Park olayı gerek Charlie Hebdo olayı ve gerekse diğer lokal gibi gözüken ancak aslında pek de münferit sayılmayacak hadiselerin arka planını kavramak ve meseleyi vuzuha kavuşturmak için geriye dönük güçlü bir tarihsel okuma yapmak gerekmektedir. Olan biten şeyler sadece içinde bulunduğumuz dönemin bilinç kodlarıyla açıklanamaz. Geriye dönüp baktığımızda Batı kültür ve medeniyeti içerisinde uzun yüzyıllardan bu yana süregelen bir ötekileştirme politikasının bilinçli olarak sürdürüldüğünü müşahede ederiz. Gerek Dante’nin İlahi Komedyasında gerekse onu resimlendiren sanatçıların eserlerinde yer alan tasvirlerinde bu algıyı güçlendiren unsurlar yer almaktadır.
İslam’dan başka hiçbir dinin ve temsilcilerinin Batı medeniyetini tehdit ettiği iddia edilmemiştir. Son dönemlerde Batı’da hızla artan İslam nüfusu da, bu tehdidin psikolojik temelini oluşturmaktadır. Batı’da Müslümanların yaşadıkları coğrafyalardaki toplumlarla oluşturduğu kültürel bütünlük arttıkça, Batı Müslümanlara yönelik yürüttüğü ötekileştirme faaliyetlerini de arttırmaktadır
Peygamber Efendimiz merhamet ve rahmetin timsali bir şahsiyet olmasına rağmen, dünyada onun hakkında oluşturulan algıların bu yönde olmadığını görüyoruz. Sizce Peygamber Efendimizle ilgili oluşturulan bu yanlış algıların sebebi nedir?
Kasti olarak üretilmiş olan tamamen gerçek dışı bir imaj söz konusudur tarihsel sürece ve çağdaş hadiselere baktığımızda. Bugün çeşitli sanat ve iletişim araçları kullanılarak yaratılan atmosfer de az önce betimlemeye çalıştığımız sürecin çağımızdaki uzantısından başka bir şey değildir. Müslümanları ötekileştirme faaliyetleri dün de bugün de Hz. Peygamber üzerinden yürütülmektedir. Nitekim siyasi iktidar ve hegemonya kurma amacıyla üzerine gidilecek olan toplumlara karşı böylesine bir öteki algısı her zaman temel motivasyon aracı olarak kullanılacak ve meşruiyet zemini oluşturacaktır kimi çevreler nezdinde. Mesele dinî olmaktan çok siyasi saiklerle bulandırılmıştır diyebiliriz. Oluşturulan algının ve imajın elbette Efendimiz’in tarihsel kişiliğiyle veya ilahî mesajıyla uzaktan yakından alakası yoktur. Bir Batılı için onu anlamak zaten güçtür. Yaratıcının hâkimiyetini reddedenlerin ortak bilinçaltında öncelikle “beşer peygamber”e karşı bir direnç mevcuttur. Kur’an’daki kıssalarda kendilerine beşer peygamber gönderilen inkârcı kavimlerin “Bize bir melek gönderilmeli değil miydi?” dediği anlatılır. Bu böyleyken Hz. Peygamber’in hayatın her anına örneklik teşkil eden mesajı ve tarihsel kişiliği bütünüyle deforme edilmelidir Batılı zihniyetince. O’nun varlığını mistik/ metafizik algıdan tamamıyla kurtarıp; yaşam tarzı, dünyaya bakışı ve davranışları ile model gösteren, beşerî yönünü ön plana çıkaran çalışmalara hız kazandırılmalıdır. Aksi takdirde bahsettiğimiz saiklerle kasıtlı olarak oluşturulan algıyla, Hz. Peygamber’in temsil ettiği ilahî mesaj da akamete uğrayacaktır. Sonuçta Batı’nın kodlarında bir düşman “öteki” ilan etmeden kimlik oluşturamama geleneği hep vardı. Yani çarpıtma ve tahkir hep vardı, bugün ortaya çıkmadı.
Tüm insanlık için kurtuluş vesilesi olacak öğretileri yaşayan ve tebliğ eden Peygamber Efendimizi biz yeterince tanıyor muyuz? Türkiye’de ve dünyada Peygamber Efendimizi tanıtmaya yönelik yapılan çalışmalar nelerdir ve bunlar yeterli midir?
Yeteri kadar tanıyıp anlayabilseydik İslam âlemi olarak bugün çok farklı hususları tartışıyor olurduk. Maalesef ki yeterince tanımıyor ve anlamak için gerektiği kadar çaba sarf etmiyoruz. Bir defa her çağın belli algı düzeyi ve bilinç kodları bulunmaktadır. Tüm zamanlara hitap eden evrensel nübüvvet mesajını bugünün diliyle ve çağın araçlarıyla kitlelere aktaracak yeni çalışmalar ortaya koymak gerekiyor.
Türkiye özelinde konuya bakacak olursak öncelikle dikkat çekilmesi ve titiz bir şekilde analiz edilmesi gereken konu şudur ki maalesef son yıllarda Hz. Peygamber’i “Kutlu Doğum Haftası”na sıkıştırmış durumdayız. Yılın çok kısa bir zaman diliminde neredeyse sürekli Hz. Peygamber’i anıyoruz ama geri kalan asıl büyük zaman diliminde âdeta gündem dışına itiyoruz onun siretini. Hâlbuki her anımızı ona göre tanzim etmek birer Müslüman olarak temel vazifemiz. O yüzden sadece belirli günler değil yılın her saati Hz. Peygamber’i anlamak için çaba sarf etmeliyiz. Ayrıca yürütülen faaliyetler “anma” değil “anlama” odaklı olmalıdır.
Dünya genelinde ise çok samimi ve özveri ürünü çalışmalar var olmasına ve son yıllarda nicel bir artış görülmesine rağmen yeterli düzeyde ve nitelikte hamle yapıldığını söyleyemeyiz.
Sizler Sonpeygamberinfo ailesi olarak Peygamber Efendimizi tanıtmaya yönelik son derece önemli işler yapıyorsunuz. Bu çalışmanın doğuş hikâyesini bizimle paylaşır mısınız? Sizi böylesi bir çalışma yapmaya sevk eden saikler nelerdi?
2000’li yıllara yukarıda da zikrettiğimiz kimi hadiselerin bütün şiddetiyle yaşandığı günlere tanıklık ederek başladık. Bilhassa karikatür krizinin ardından Hz. Peygamber’in yeni bir dille ve çağın etkin iletişim araçlarıyla tüm dünyaya en doğru bilgiler ışığında anlatılması ihtiyacı kendini daha da belli eder hâle geldi. Bir grup sivil toplum gönüllüsü olarak Meridyen Derneği çatısı altında bir araya geldik ve söz konusu doğrultuda Hz. Peygamber’i en sağlıklı biçimde ve günümüz insanının zihin dünyasını göz önüne alarak anlatma adına girişimlerde bulunmak istedik. Meridyen Derneği gönüllülerinin destek ve teşebbüslerinin ardından ilim dünyamızın önemli isimlerinin rehberliğinde Sonpeygamberinfo Projesi ortaya çıktı.
Sonpeygamberinfo olarak yaptığınız çalışmalar nelerdir? Peygamber Efendimizi çağımız insanına nasıl anlatıyorsunuz?
Web portallarımızda oldukça seçici ve günümüz dünyasının ihtiyaçlarını dikkate alan bir yayın politikası gözetmeye çalışıyoruz. Sadece yazılı değil, aynı zamanda audio-visual yapımlar da takipçilerimize sunuluyor. Sosyal medya üzerinden de etkin bir yayın sürdürmeye özen gösteriyoruz.
Sonpeygamberinfo çalışması öncelikle Türkçe’nin yanında İngilizce, Almanca ve Rusça başta olmak üzere farklı dillerde yayın yapan bir internet platformu olarak ortaya çıktı ancak kısa zamanda internet yayıncılığının sınırlarını aşan faaliyetlerle çok yönlü bir projeye dönüştü. Özellikle akademik sahada çalışmalarımız oldu. Ülkemiz üniversitelerinde bu alanlarda yapılan araştırmaları desteklemek, nitelikli eserleri taltif etmek ve yenilerini teşvik etmek amaçlarıyla ihdas ettiğimiz Hadis ve Siret Araştırma Ödülleri’nden bahsetmek isterim öncelikle. Periyodik olarak düzenlediğimiz yarışmanın bu yıl altıncısı gerçekleştiriliyor. Makale, yüksek lisans ve doktora olmak üzere üç ayrı kategoride araştırmalar seçkin bir jüri heyeti tarafından değerlendiriliyor. Doktora ödülümüz bu dönem 8.000 TL, yüksek lisans ve makale ödüllerimiz ise 5.000’er TL olarak belirlendi. Ayrıca ömrünü bu alanlardaki çalışmalara vakfetmiş kimselere şükran duygularını dile getirmek üzere Hadis ve Sirete Hizmet Onur Ödülü veriliyor aynı kapsamda. Onur ödülünün sahibi Sonpeygamberinfo okurlarının oylarıyla belirlenmektedir.
Sonpeygamberinfo’nun 2009 yılından itibaren düzenli olarak gerçekleştirdiği, bu yıl “Türkiye’de Tüm Yönleri İle Siyer Çalışmaları Sempozyumu” ile nihayete erecek siret projelerinden biri de “Siyer Atölyesi” idi. Siyer Atölyesi’nin öncelikli amacı gerek Türkiye’de gerekse dünyada tür ve nicelik olarak hızla artan siyer literatürünü değerlendirmek ve bu sahanın günümüzdeki ihtiyaçlarına dikkat çekmek suretiyle, Türkiye ve dünyadaki siyer çalışmalarına katkıda bulunmak ve yeni siyer çalışmalarına yön vermek olarak belirlenmişti. Ayrıca yakın zamanda ortaokul ve liselerde seçmeli olarak okutulmaya başlanan Hz. Muhammed’in Hayatı dersleri için matbu ve online destek materyalleri hazırladık. Tüm Türkiye’de eğitim gören öğrencilere yönelik ücretsiz olarak sunuluyor çalışmalar. Yirmi binden fazla basılı kitap dağıtımımız oldu ilgili destek projesi kapsamında.
Gözbebeğimiz sayılan bir diğer çalışmamız ise çocuk sayfamızdır. Büyük bir özenle ve pedagojik dikkatle hazırlanmış olan Sonpeygamberinfo Çocuk Sayfası tamamıyla özgün ve sürekli güncellenen içeriğiyle her geçen gün minik ziyaretçilerinin sayısını artırıyor.
Yürüttüğümüz önemli projelerden biri de Online Hadis Platformu. Platform internet üzerinden katılımcılara yetkin bir ilahiyatçı rehberliğinde hadis alanında ilmî alt yapı sağlayan bir bilgi paylaşım programıdır. Ücretsiz hizmet veren platformun amacı katılımcıların ilahiyat fakültesi mezunları düzeyinde hadis bilgisine sahip olmalarını sağlamak. Platform oturumları internet üzerinden gerçekleştirildiği için dünyanın her yerinden iştirak edebilmek mümkün.
Bundan sonraki süreçte yapmayı planladığınız çalışmalar var mı? Müslümanlar olarak bizim Efendimize karşı ödevlerimiz nelerdir?
Şu an Meridyen Derneği ve Sonpeygamberinfo ekibi olarak 9-12 Nisan 2015 tarihlerinde gerçekleştireceğimiz uluslararası “Türkiye’de Tüm Yönleriyle Siyer Çalışmaları Sempozyumu”na odaklanmış durumdayız. 2017 yılında bu sempozyumu tematik olarak tüm dünyada yapılan siyer çalışmalarını kapsayacak şekilde genişletme gibi bir düşüncemiz var. Ayrıca hadis ve siret konularına mahsus bir akademik dergi yayınlamak üzere çalışmalara başlamış bulunmaktayız. Bunların dışında Sonpeygamberinfo’nun Fransızca ve İspanyolca gibi dünyada çokça konuşulan başka dillerde de yayın yapmasına yönelik girişimlerimiz var. Son olayların ardından Fransızca site hazırlığına hız vermiş durumdayız.


"Son peygamber info web portallarımızda oldukça seçici ve günümüz dünyasının ihtiyaçlarını dikkate alan bir yayın politikası gözetmeye çalışıyoruz. Sadece yazılı değil, aynı zamanda audio-visual yapımlar da takipçilerimize sunuluyor. Sosyal medya üzerinden de etkin bir yayın sürdürmeye özen gösteriyoruz."