KIBLE
Kalıcı bir ibadet hane inşası için Kıble açısının veya kıble saatinin bilinmesi gerekmektedir.
Kabe’nin bulunduğu nokta ile bizim bulunduğumuz noktanın kuzey kutupla meydana getirdiği küresel üçgenin trigonometrik çözümünün açı cinsinden ifadesine kıble açısı denir.
Güneşin günlük deklinasyonu (arz üzerindeki her gün değişen konumu) ile Kâbe’nin bulunduğu nokta ve bulunduğumuz nokta arasında teşekkül eden küresel üçgenin trigonometrik çözümünün zaman cinsinden ifadesine kıble saati denir. Kıble saatleri; yalnız adı geçen şehir için geçerlidir. Namaz vakitlerinin illerden (±) fark alınarak ilçelerde kullanılışı gibi kesinlikle kullanılmamalıdır. Kıble istikâmetinin pratik olarak tespitinde kıble saati en pratik bir metottur. Güneşin arz üzerinde bulunduğu nokta her gün değiştiğinden namaz vakitleri gibi kıble saatleri de her yer için ve her gün için değişmektedir.
Sıhhatli yön gösterebilecek teknik âletler herkesin elinde bulunamayabilir. Bulunsa dahi çevremizdeki demir cinsi eşya veya malzemeler, pusulanın sapmasına sebep olurlar. Günümüzde en sıhhatli kıble tayinini kıble saati ile mümkündür. Kıble saatiyle yapılan kıble tayini kesin ve hatasız olduğundan tercih edilmektedir. Kıble tespiti yapılacağı günde net bir güneşin olması şarttır.
Cami yapan dernek ve vakıflar ile şahısların cami inşaatına başlamadan önce Müftülüklerimize müracaat ederek camilerin kıble yönünü işaretlettirmeleri gerekmektedir. İl Müftülüklerimizde kendi il ve beldelerinin, ilçe müftülüklerimizde kendi ilçe ve beldelerin kıble açı ve kıble saatleri bulunmaktadır.
Dünya kıble günü
Mekke’nin enlem 21226’dır. 28 Mayıs ve 16 Temmuz günleri Güneşin deklinasyonu da 212 26’dır. (Mekke’nin enlemi ile güneşin deklinasyonu aynı olduğundan) Güneş arz üzerinde görünen seyri sırasında 28 Mayıs ve 16 Temmuz günleri güneşin izdüşümü Mekke’nin tam üzerinde bulunduğundan o gün-lerde Türkiye saatine göre; 28 Mayıs günü saat 12.18 ve 16 Temmuz günü saat 12.27 de Edirne’den Kars’a kadar kıble saati aynı olmaktadır. Bu tarihlerde ve bu saatlerde Türkiye’de güneşe doğru dönen kimse, Kıbleye dönmüş olur.
Dünyanın değişik ülkelerinde, kendi mahalli saatlerine denk gelecek şekilde (yukarıdaki saatlere doğuya doğru + saat, batıya doğru - saat eklenip çıkartıldığında) kıble saatleri değişmekle birlikte bu günlere Dünya Kıble Günü denilmektedir.
Mekke’den getirilen pusulalar
10S ve 152’in katları şeklinde kaba taksimatlı oldu-ğundan, değerler Grad olarak verildiğinden, verilen değerlerde pusula sapmaları hesaba katılmadığından, bazı pusula kataloglarında birbirinden farklı şehirleri (kıble istikameti 157fiAnkara ile kıble istikameti 1482- olan İstanbul gibi) 23g değeri içinde gösterildiğinden yaklaşık 9s’ye kadar hata yaptırabildiğinden, bu tip pusulalar, kıblenin hiç bilinmediği yerde ferdi ibadet için kıble yönünü bulmakta kullanılabilir. Kesinlikle Camilerin kıble yönünü tespitte kullanılamaz.
Kıble farklılıklarının sebepleri
Cami yapan veya yaptıran zevatın, Müftülüklerden gerekli teknik bilgiyi almadan cami inşaatına başlamaları, halk arasında kullanılan küçük pusulaların ibrelerinin güneyi değil de Kabe’yi gösterdiği inancından dolayı bu aletlere Kıble name denilmesi, Denizcilikte ve Meteorolojide güney ile ilgili terimlerde Kıble tabirinin kullanılması, bulundukları yerin kıble açısını Müftülüklerden öğrenmeksizin, ayrıca pusulaların manyetik alandan etkilenip etkilenmediğine bakılmaksızın cami yapan veya yaptıran zevatın pusulanın güneyini esas alarak caminin temelini atmaları, cami yapan veya yaptıran zevatın, daha önce çevrede yapılan camilerin kıble istikametlerini esas alarak, (o açıları nasıl taşıdıkları belli olmadan) camiyi yaptırma-ları, yol durumuna göre hatalı yapılan küçük camiler yıkılıp yeniden daha büyük olarak aynı şekilde yol durumuna göre camilerin yapılmak istenmesi,
Hiçbir pusula Kıble istikametini göstermez, bütün pusulalar kuzey-güney istikametini gösterir. Pusulanın kıble istikametini göstermesi için bulunulan yerin Kabe’ye göre Kıble açısının bilinmesi gerekmektedir.
Projeler üzerinde Kıble yönü belirtilirken pusula kuzeyinden güney doğuya doğru mahallin kıble semt açısına, pusula sapması eklenerek işaretlenmelidir. Ankara’nın Pusula ile Kıble semt açısı 1572, Pusula sapması ise 32 dir. Pusula ile Kıble semt açısı 1572+Pusula sapması ise 3e(1572+32=1602)
Yurt içinde bulunduğumuz yerin kıble açıları (pusula sapma açısı eklenmiş veya çıkarılmış haliyle) Müftülüklerimizden veya (yurt içi-yurt dışı bulunduğumuz yerin kıble açıları) Vakit Hesaplama Şubesi Müdürlüğünün (0312) 295 81 24 -295 81 25 nolu telefonundan veya vakithesaplama@diyanet.gov.tr, ve vakit@diyanet.gov.tr e-mail adresinden öğrenilebilir.
Camiler yapılırken; uzun yıllar halka hizmet edecek nitelikte, çok fonksiyonlu kesinlikle birbirinden uzak anıt camiler yapılmalı, gecekonduvari küçük ve birbirine yakın cami yapımından kaçınılmalıdır. Cami yapan dernek, vakıflar ve şahısların cami inşaatına başlamadan önce Müftülüklerimize müracaat ederek camilerin Kıble yönünü işaretlettirmeleri gerekmektedir. II ve ilçe Müftülüklerimizde kendi bölgelerindeki yerleşim merkezlerinin Kıble açı ve Kıble saatleri bulunmaktadır.
