Makale

Okula giden çocuklara ne kadar harçlık verilmeli

Okula giden çocuklara
ne kadar harçlık verilmeli?


M. Emin Karabacak
Psikolojik Danışman




Para kazanmak ne kadar önemli ise para harcamak da o kadar önemlidir. Çocuklara verilen harçlıklar, yetişkinlik çağında parayı nasıl kullanması gerektiğini öğretecektir.

Bazı anne babalar, kendilerinin yokluk içinde büyüdüklerini düşünerek; “bizler görmedik, yiyip içemedik” diyerek çocuklara fazla harçlık verme çabası içerisindedirler. Anne babaların bu tutumu hem aile ekonomisinin olumsuz etkilenmesine hem de çocuğun doyumsuz olmasına neden olmaktadır.

Çocuklara fazla harçlık vermek, çocukta zamanla doyumsuzluğa sebep olacaktır. Her istediğini alan çocuk, farklı alanlara ve farklı isteklere yöneleceğinden, çocuğun kötü alışkanlıklara düşme ihtimali artacaktır.

Her istediği alınan çocuk, yarının mutsuz ve doyumsuz yetişkini olacaktır. Her şeyi olduğu halde mutsuz olan yüzlerce insan görmekteyiz.

Çocuğa fazla harçlık vermek, kendi çocuğuna olduğu gibi diğer çocuklara da büyük zarar vermektedir; çünkü okullarda sosyoekonomik seviyesi farklı çocuklar bulunmaktadır. Harçlığı olmayan ya da yetersiz olan çocuk, arkadaşının bol para harcamasından olumsuz etkilenecektir. Bu, çocukta üzüntü, moral bozukluğu ve özgüven eksikliğine sebep olacaktır.

Toplumsal hayatta olduğu gibi okullarda da çocuklar, çalışkanlarla çok parası olanları daha çok severler. Çocuklar, bunları çıkarları için seveceklerinden, çocuklara fazla harçlık vererek çocukların arkadaşlık ilişkilerini olumsuz etkilememek gerekir.

Bununla birlikte çocuğa yetersiz harçlık vermek ya da vermemek de yanlıştır. Çünkü çocuk “yok”u bilmeyeceğinden arkadaşlarıyla kendisini kıyaslayıp, anne babasının kendisini çok para harcayan arkadaşının anne babası kadar sevmediği zannına kapılabilir. Bunun yanında yeterli harçlık alan çocuk, ailesi tarafından sevildiği ve evin vazgeçilmez bir bireyi olduğunu hisseder.

Okula yetersiz harçlıkla ya da harçlıksız gelen çocuk; kendisini yetersiz, güvensiz ve sevilmeyen biri olarak görebilir. Bunun sonucunda da çocuk; arkadaşlarının malına ve arkadaşlık ilişkilerine zarar verebilir.

Neden harçlık verilmeli?
Çocuğa harçlık vermekteki amaç kendi ihtiyaçlarını karşılamasını öğretmektir. Çocuklara harçlık verilirken nasıl harcaması gerektiği de öğretilmelidir. Bu ihtiyaçların içinde kantinden alacağı yiyecekle okul ihtiyaçlarının önceliklerini ayarlayabilmelidir.

Çocuklara verilen harçlıktaki amaç çocuğun sorumluluk duygusunu geliştirme, tasarruf yapmasını öğretme, anlık isteklerini erteleyebilme, özgüven kazandırma, hedefleri için para biriktirmesini öğretmektir.

Paylaşmayı öğretmek için arada sırada da olsa fazla harçlık verilerek “arkadaşına da al” denmelidir.
Harçlıklar ne kadar ve nasıl olmalı?

Çocuklara verilen harçlıklar, düzenli, abartısız ve tutarlı olmalıdır. Çocuklara verilecek harçlığın miktarına ise çocuğun temel ve okul ihtiyaçları göz önünde bulundurularak çocukla birlikte karar verilmelidir.

Sabah kahvaltısı yapmadan okula giden çocuklara harçlık verilmemesini öneririz; çünkü bu çocuklar harçlıklarıyla besleyici ve doyurucu yiyecekler almamaktadırlar. Bu da çocukların başarılarını olumsuz etkilemektedir. Bununla birlikte kahvaltı yapmadan okula gitmeyi alışkanlık haline getiren çocuk, yetişkinlikte de işe kahvaltı yapmadan gidecektir.

1, 2, 3, 4. sınıf öğrencilerine günlük harçlık verilmesi uygundur. Çünkü bu çocuklarda soyut zekâ tam gelişmediği için vereceğiniz harçlıkları hemen harcayabilirler. İlköğretim 5, 6, 7,8. sınıf öğrencilere haftalık, lise öğrencilerine ise aylık verilmesi uygun olabilir.

Harçlığını zamansız harcayan çocuklara ara harçlık verilmemelidir. Amaç harçlığını uygun bir şekilde harcamayı ve tasarruf yapmayı öğretmektir. Bununla birlikte çocukların harçlıklarını nerede ve nasıl harcadıklarına dikkat etmek gerekir.

Atalarımızın: “Az verme hırsız, çok verme arsız olur” öğüdünü unutmamak dileğiyle...