DİN GÖREVLİSİNİN

HATIRA DEFTERİNDEN

Hacda Kadın İrşat Görevlileri

Namıdiğer “Mürşideler”

Doç. Dr. Ülfet GÖRGÜLÜ

DİYANET İşleri Başkanlığımızın hac organizasyonu kapsamında takdire şayan hizmetlerinden biri de 1998 yılında uygulamaya geçirilmiş olup o yıldan bugüne devam eden kadın irşat görevlileri istihdamıdır. Hoca hanımlar 2011 yılına kadar Mekke ve Medine’de merkez ekibi olarak irşat hizmeti ve Ravza ziyaretlerinde rehberlik görevini yürütmüşlerdir. Bu tarihten itibaren hem görülen ihtiyaç hem hacılardan gelen yoğun talep üzerine hac ve umre kafilelerinde bir kadın irşat görevlisi bulundurulması uygulaması başlatılmıştır.

Kadın irşat görevlileri kafilede bulunan hanımların hac ve umre yolculuğu süresince ibadetlerini usulüne uygun bir şekilde yapmalarını sağlamak, Medine’de mescit ziyaretinde düzeni temin, yönlendirme ve rehberlik etmek, gerek Mekke gerek Medine’de vaaz programları düzenleyerek ve fetva sorularına cevap vererek hanımlara yönelik irşat hizmetini yerine getirmek gibi sorumlulukları üstlenmektedirler. Kafilelerin kimi zaman yarısını kimi zaman yarıdan fazlasını oluşturan hanımların, her türlü soru ve sorunlarını paylaşabilecekleri bir kadın görevli ile muhatap olmaları hem büyük bir imkân hem onları rahatlatan bir unsur olmaktadır.

Mekke ve Medine’de bulundukları süre içinde vaaz-irşat programlarıyla, fetva sorularını cevaplamak üzere tutulan dinî rehberlik nöbetleriyle, kafiledeki hanımlarla daha yakından tanışıp görüşmeye ve özel sorunları tespit edip çözmeye imkân veren oda ziyaretleriyle, Mescid-i Nebevi ve Ravza ziyaretlerindeki rehberlikleriyle kadın irşat görevlilerimiz dinamik bir hizmet faaliyetini sürdürmektedirler. Fark edilip tanınmalarını sağlayan kendilerine özgü kıyafet ve başörtüleriyle bu arkadaşlarımız özellikle, Mescid-i Nebevi’de görevli kadın personel tarafından “mürşide” unvanıyla anılmaktadırlar.

Önceki yıllarda olduğu gibi bu seneki hac döneminde de kadın irşat görevlisi olarak hacca gelen arkadaşlarımız büyük bir özveriyle çalışmış, ellerinden geldiğince kafilelerindeki hanımlara hizmet vermeye gayret etmişlerdir. Lacivert giysileri ve gri-mavi tonunda “vav” harfi desenli başörtüleriyle, Mescid-i Nebevi’nin içinde, Ravza’da, bahçede, Mescid-i Haram’da, tavafta, say’de, Arafat’ta, Müzdelife’de, cemeratta, otellerde, servislerde hâsılı bulunmaları gereken her yerde sadece zarif kıyafetleriyle değil, mütebessim çehreleriyle, samimi tavırlarıyla, nazik davranışlarıyla varlıklarını hissettirmişlerdir.

Mescid-i Nebevi’de sabah, öğle ve yatsı namazının eda edilmesinin ardından hanımlar bölümünde, üzerinde ülke isimlerinin yazılı olduğu pankartlar görülmeye başlar başlamaz Ravza nöbetçisi mürşidelerimiz harekete geçmiş, “Türkiye Grubu” yazan levhaya doğru hanımları yönlendirmeye başlamıştır bile. Onlar, ülkemizden ve yurtdışından gelmiş hacılarımızın Efendimizi ziyaretlerine, Ravza-yı Mutahhara’da iki rekât namaz kılmalarına refakat edecek, kimi zaman uzun süren bekleyişlerle gerilen sinirleri yatıştırmak, öfkelerine yenik düşen hanımları sakinleştirmek için ne diller dökeceklerdir. Hacı teyzelerimizin ifadesiyle; Mescitte, Ravza’da hoca hanımların varlığı kendilerine güven vermekte, devletimizin, Diyanetimizin gücünü hissettirmektedir. Elbette böyle hissetmekte son derece haklılar. Zira Ravza’da yaşanan izdihamda hocalarımız onlara bir zarar gelmemesi, ezilip incinmemeleri için canla başla çabalamakta, yürüyemeyecek derecede hasta ve yaşlı hanımları tekerlekli sandalye ile taşıyarak ziyaret ve ibadetlerini yapmaları için tüm gayretlerini seferber etmektedirler. Bunca yorucu mesaiye rağmen hoca hanımların ifadesiyle; Efendimizin mescidinde, manevi huzurunda bulunuyor olmak, saatler boyu O’nun misafirlerine hizmet etmek hem büyük bir şeref hem şükrü eda edilemez bir lütuftur.

Mescitte hizmet veren kadın personel, irşat görevlisi ve tercüman hocalarımızın Ravza’da düzeni sağlama konusundaki gayretlerinden öylesine memnun olmaktalar ki mütemadiyen “Mürşide teal” diyerek kimi zaman başka ülke hacılarının tanziminde dahi onların yardım ve desteğini istemektedirler.

Mescid-i Haram’da metafta görürsünüz onları. Bazen bir teyzemiz koluna girmiş, beriki çantasına tutunmuş, bir diğeri feracesine yapışmış hep birlikte Kâbe-i Muazzama’yı tavaf etmektedirler. Rahman’ın misafiri olan hacılarla tavaf yapıyor, yaşlılara hizmet ediyor olmanın huzur ve sürurunu okursunuz hoca hanımın yüzünde. Kimi zaman Beytullah’ın karşısında el açmış dua etmekte, içten yakarışlarla Beytin Rabbine niyazda bulunmaktadırlar. Hemcinsleri olan bir hocaya sahip olmanın, onun yaptığı duaya “âmin” demenin sevinci yansımıştır hacı hanımların çehrelerine.

Otel lobisinde bir masa ile karşılaşırsınız, üzerinde “Kadın İrşat Görevlisi” levhası olan. Kafilelerdeki kadın irşat görevlilerimiz belli periyodlarla burada nöbet tutmakta, sorusu olan hanımlara cevap, sorunu olanlara çözüm bulmaya çalışmaktadırlar. Çoğu zaman teyzelerin en büyük sorunu cep telefonlarına kontör yüklemeyi ya da wi-fi ile internete bağlanmayı becerememiş olmaktır ki güler yüzlü hocaları anında müdahale ile problemi çözer, hacı teyzenin yüzünü güldürür.

Yemekhanede hacılar yemeklerini alıp bir an önce karınlarını doyurmanın telaşı içindeyken onları bir masadan diğerine gezip dolaşırken görürsünüz. Yemek yemek onların sonraki işleridir. Öncelikli vazifeleri hacıların hal ve hatırlarını sorup gönüllerini hoş etmektir.

Onlar sadece kafiledeki teyzelerin değil, hacı amcaların da hoca kızlarıdır. Hanımını odada ya da lobide arayıp da bulamayan, mescide gönderip de dönüşü geciktiği için telaşa kapılan hacı soluğu kadın irşat görevlisinin yanında alır çoğu zaman ve sorar; “Benim hanım nerede?” hocamızın bu suale verecek bir cevabı illaki olmalıdır.

Vakit akşam olmuş, hacı hanımlar istirahat için odalarına çekilmişlerdir. Naif bir el tıklatır kapıları, usulca aralanan kapıdan gülen bir yüz görünür. Bu gelen, gün boyu oradan oraya koşturan hoca hanımdan başkası değildir. Hasta olan varsa özel olarak ilgilenip şifa dilemek, ihtiyacı olanın hacetini karşılamak, sıkıntısı olanla dertleşip rahatlatmaktır niyeti. Ravza ziyaretini yapamayan var mıdır? Umresinde bir problem yaşayan olmuş mudur? Acaba o gün her hanım şeytan taşlamaya gitmiş midir? Tek tek sorup ilgilenmek gerektir. Çaylar içilir, sohbetler edilir hatta Arafat öncesi kınalar yakılır ellere, sürüp giden oda ziyaretlerinde.

Kafilelerimizin pek çoğu için bir aydan fazla sürecek bu mübarek seferde zamanı en güzel ve verimli bir şekilde değerlendirmek, hac yolculuğunu deruni bir değişimin başlangıcı kılmak, bir eğitim seferberliğine dönüştürmek önemlidir. Bu yüzden hacda verilen irşat hizmetinin ayrı bir anlamı ve değeri vardır. Vazifesini müdrik kadın irşat görevlimiz bu şuurla işe koyulur, ilan panosuna, asansör girişlerine duyurular asılır. Kur’an-ı Kerim okumasını bilmeyen hanımlar için her gün otel mescidinde ders yapılacaktır. Hoca hanım Türkiye’den yanında getirdiği elif-bâ cüzlerini dağıtmış, mescit Kur’an öğrenmek için ter döken hanımlarla şenlenmiştir.

Dersin ardından ya da gün içinde uygun bir saatte okunan mukabelelerin, indirilen hatimlerin duası, gözyaşları ve samimi yakarışlar eşliğinde Arafat’ta yapılacaktır. Haftada birkaç kere aynı otelde iskân eden kafilelerdeki bütün hanımlara yönelik ortak irşat programı düzenlenir. Hocalarımız Kur’an tilaveti, vaaz, ilahi ve dualarla hem zihnen hem kalben hanımları hac ibadetini erkân ve adabıyla yerine getirmek üzere hazırlar. Böylece pek çok mümin için ömürde bir kez gerçekleşen bu kutsi ve ulvi yolculuğun, kutsiyetine yaraşır bir manevi atmosfer içinde yaşanabilmesi, geride dargınlıklar, kırgınlıklar, “keşke”ler, pişmanlıklar olmadan huzur-ı kalp ile yurda, yuvaya dönülebilmesi için çırpınır kadın irşat görevlimiz.

Artık ülkemize dönüş başlamış, ayrılık vakti gelmiştir. Hocamızı havaalanında tek tek hacılarıyla vedalaşıp, helalleşirken görürüz. Kendisine tevdi edilen irşat görevini, ağır bir yükü omuzlamış olmanın yorgunluğu, vazifeyi bihakkın tamamlamanın huzuru ve sevdiklerine kavuşmanın mutluluğu ile yürür, gider… 2016 yılı hac organizasyonunda hizmet etmiş bütün kadın irşat görevlisi kardeşlerim! Sizleri canıgönülden tebrik ediyor, Yüce Rabbimden gayret ve hizmetlerinizin aşk ve ihlasla devamını diliyorum.