DİN İŞLERİ YÜKSEK KURULU SEÇİMLERİ

Diyanet İşleri Başkanlığı Kuruluş ve Görevleri hakkındaki 633 Sa­yılı Kanunun hükümlerine göre teşkili gereken Din İşleri Yüksek Kurulu için 30.1.1966 tarihinde seçim yapılmış ve seçilen üyeler göreve başlamıştı. Bir süre sonra; yapılan seçimin, 633 sayılı Kanunun ruhuna uygun ola­rak yapılmadığı, eski Müşavere ve Dinî Eserleri inceleme Kurulu Üye­lerinin müktesep haklarının mahfuz tutulması lâzım geleceği gerekçesiyle Danıştay nezdinde açılan dava sonuçlanmış ve eski seçim Danıştayın 5.11.1966 tarih ve 1966/194 esas ve 1966/1222 sayılı karariyle iptal edil­miştir.

Bu durum karşısında yeniden seçime gidilmesi icap etmiş ve gerekli hazırlıklar yapılarak, ilgili yerlere tebligatta bulunulmuştur. Önce iller­de, “İl Temsilcileri”; sonra 15 bölgede, “Bölge Temsilcileri” seçimi yapıl­mıştır.

Ankara’da yapılacak seçim için de 26,12.1966 tarihi kararlaştırıl­mıştır.

Yeni Teşkilât Kanunumuza göre, Din işleri Yüksek Kurulu, 11 üye­den teşekkül etmektedir.

Eski Müşavere Kurulu Azalarından Dr. Lütfi Doğan, Osman Keskioğlu, Dr. Ali Arslan Aydın ve A. Hamdi Kasaboğlu, müktesep haklan olduğundan yeni Kurulan tabiî üyeleri olarak kabul edilmiş ve geri kalan 7 üye için seçim yapılacağı anlaşılmıştır.

Yeni kanun hükümleri gereğince, Aday Tesbit Kurulu’nca, açık üye sayısının 3 katı olan 21 kişi adaylar arasından seçilecektir.

DİN İŞLERİ YÜKSEK KURULU ÜYELİĞİ İÇİN ADAYLAR

Aşağıda adlarını bildirdiğimiz adaylar listede, soyadlarının alfabe­tik sırasına göre yazılmıştır.

Altay Ali Rıza, Ak Mustafa, Aşık Kaya Süleyman, Atay İbrahim, Atay Osman Niyazi, Baltacı Ahmed, Baş Şaban, Bilmen Ömer Nasûhi, Çulha Tayyar, Davutoğlu Ahmed, Doğan Lütfi, Ege Hasan, Eken İbrahim, Erdem Hasan Hüsnü, Ergun M. Tevfik, Eryuvası M. Şefik, Eren Şükrü, Ezherli İsmail, Güran Kemal, Gönül M. Necati, Güneş Mustafa Remzi, Güzelyazıcı Abdurrahman Şeref, Kılıçer Dr. M. Esad, Küçük Hâmdi, Oral M. Şehid, Özdemir Arif Mehmed, Özer Rahmi, Özgün Hüseyin, Savlu A. Hamdi, Tanrıbuyruğu Salih, Tutmaz Hayreddin, Yener Bekir Haki

Bu aday listesinde adları yazılı olanlardan:

Hasan Hüsnü Erdem

Ömer Nasuhi Bilmen

Bekir Hâki Yener

M. Şefik Eryuvası

M. Remzi Güneş

M. Necati Gönül

Salih Tanrıbuyrugu

adaylık için resmen müracaat etmemişler, fakat 633 sayılı kanunun 21.’ maddesine dayanılarak listeye dahil olunmuşlardır.

İL TEMSİLCİLERİ

67 ilden 62 sinin İl Temsilcileri de seçime katılmışlar, 5 il ise katılamamışlardır. Alfabetik sıraya göre illerden katılan temsilciler:

İli	Temsilcinin adı, soyadı	Görevi	Görev mahalli
Adana	Cemaleddin Kaplan	Müftü	Adana
Adıyaman	Nureddin Öner	Müftü	Adıyaman
Afyon	Celâl Yıldırım	Müftü	Afyon
Ağrı	Nureddin Sadak	Miiftü	Patnos
Ankara	Ragıp İmamoğlu	Müftü	Ankara
Antalya	İsmail Şamlı	Vâiz	Antalya

Artvin	Raim Korkmaz	Müftü	Borçka
Aydın	Ahmed Altıntepe	Müftü	Sultanhisa
Balıkesir	Mehmed Emre	Müftü	Balıkesir
Bilecik	Rahmi Yıldızlı	Müftü	Osmaneli
Bitlis	Abdülkerim Saruhan	Müftü	Bitlis
Bolu	Hüseyin Varol	Müftü	Bolu
Burdur	Ahmed Fakı	Vâiz	Burdur
Bursa	Abdullah Saraçoğlu	Müftü	Bursa
Çanakkale	A. Hikmet Yılmaz	Müftü	Biga
Çankırı	Seyfullah Kotanoğlu	Müftü	Çankırı
Çorum	Mürsel Şahinbaş	Vâiz	Çorum
Denizli	Mehmed Apaydın	Müftü Vekili	Denizli
Edirne	M. Ali Sula	Müftü	Edirne
Erzincan	Fehmi Seçkin	Müftü	Erzincan
Erzurum	Osman Demirci	Vâiz	Erzurum
Eskişehir	Cemal Mermer	Müftü	Sarıcakay
Gaziantep	Mahmud Öğütçü	Vâiz	Gaziantep
Giresun	Mehmed Balcı	Vâiz	Tirebolu
Gümüşhan	Mehmed Coşkun	Vâiz	G.hane
Hatay	Ali Yılmaz	Müftü	İskenderu
Isparta	Mûsâ Bilgi	Müftü	Isparta
İçel	Hasan Bilgin	Müftü	Tarsus
İstanbul	Hasan Arı kan	Vâiz	İstanbul
İzmir	A. Fikri Yavuz	Müftü Vekili	İzmir
Kars	Ahmed Karakullukçu	Müftü	Kars
Kastamonu	Ahmet Keskin	Müftü	Kastamon
Kayseri	İbrahim Çelik	Müftü	Kayseri
Kırklareli	Mustafa Dinçel	“	Kırklareli
Kırşehir	Fikri Tuna	“	Kırşehir
Kocaeli	Ahmed Atar	“	Gölcük
Konya	Tahir Büyükkörükçü	“	Konya
Kütahya	Abdülkerîm Polat	“	Kütahya’
Malatya	Mehmed Ulucan	“	Malatya
Manisa	Refik Akçalıoglu	“	Manisa
Maraş	İsmet Karaokur	Vâiz	Maraş
Mardin	Suphi Bildik	Müftü	Mardin
Muğla	İlhan Armutçuoğlu	“	Muğla
Muş	Mehmed Çağlayan	“	Muş
Nevşehir	Abdullah Lütfi Göksu	“	Nevşehir
Niğde	Lütfi Şentürk	“	Niğde
Ordu	Haşim Çelik	“	Gölköy
Rize	Fevzi Aksoy	“	Pazar
Sakarya	Şahabeddin Demirler	“	Sakarya
Samsun	Nuh Atay	Vâiz	Samsun
Siirt	Haydar Hatiboğtu	Müftü	Siirt
Sinop	İsmet Selim	“	Sinop
Sivas	M. Ali Ayyıldız	“	Suşehri
Tekirdağ	Ali Arslan	“	Tekirdağ
Tokat	Mehmed Barut	“	Turhal
Trabzon	Abbas Hacıefendioğlu	“	Trabzon

Tunceli	Kerim Karataş	“	Tunceli
Urfa	Halil Güvenç	“	Urfa
Uşak	İbrahim Değirmenci	“	Uşak
Van	M. Kasım Arvas	“	Van
Yozgat	Ömer Lütfi Zararsız	Vâiz	Yozgat
Zonguldak	Abdulmuttalip Gül	Müftü	Zonguldak

Böylece Aday Tesbit Kurulu 76 kişiden meydana gelmiş ve salt ço­ğunluk 39 olarak kabul olunmuştur.

SEÇİM BAŞLIYOR

26.12.1966 Pazaretesi günü Başkanlık binası salonunda seçim çalış­maları başlamış ve adaylardan bazıları; Aday Tesbit Kurulu Üyeleri, ba­sın mensupları, misafirler, kendilerine ayrılan mahalde yerlerini almış­lardır. Saat tam 10’da Diyanet İşleri Başkanımız muhterem Ali Riza Hak­ses ve Sayın Devlet Bakanımız Refet Sezgin salona dahil olmuşlardır. Başkanlık için ayrılan masada; Başkan muhterem Ali Rıza Hakses, Devlet Bakanı sayın Refet Sezgin, Başkan muavini Yaşar Tunagür, Baş­kan muavini sayın Lütfi Doğan ve yetkili bir hukukçu bulunuyordu. Başkanımız Ali Rıza Hakses toplantıyı açmış ve yaptığı kısa hita­bede şunları söylemiştir:

“Allah’a hamd ü senâ ederek, Resulullah Efendimiz’e salât ve selâm getirerek, bu kıymetli vazifemize başlıyoruz” demiş ve misafirleri selâmlıyarak sözü Bakanımıza bırakmıştır.

Sonra Devlet Bakanı Sayın Refet Sezgin de bir hitabede bulunmuştur.

Bu hitabe aynen şöyledir:

“Diyanet İşleri Teşkilâtının Muhterem Başkanı Yüksek Din Kurulunu teşkil edecek seçimini yapacak, Muhterem delegasyon, vatanın dört tarafından gelen Muhterem Müftü Beyefendiler, hepinize hürmetlerimi, sevgilerimi, takdim ederek yapacağınız seçimin memlekete hayırlı, uğurlu olmasını Cenâb-ı Hak’dan niyâz ederek sözlerime başlıyorum.

Bir sene içerisinde Yüksek Din Kurulunun 2. defa seçimi için burada toplandığınız cihetle, hem memnun hem de üzgün bulunduğumu ifade etmek İsterim. Memnunum, ye­niden toplu olarak, din adamlarımızı Ankara’da bir sene sonra tekrar görebilmenin im­kânına kavuştuğum İçin; üzgünüm, bundan 1 sene kadar evvel yapılan seçimin neticesin de tehassül eden kanunî durum itibariyle seçimin İptal edilmiş olmasından dolayı.

Bildiğiniz gibi 633 sayılı kanunun meriyete girdiği sırada eskiden mevcut Müşaveremin Din İşleri Yüksek Korulu karşılığı olup olmadığı hakkında tahassül eden bir nokta-yı nazar ihtilâfı Hukuka bağlı devlet sistemi içerisinde bir iddia mevzuu olmakla Devlet Şurası’na intikal etmiş ve Devlet Şurası tarafından Dâva Dâireleri Genel Heyeti tarafından ittihaz edilen nihaî bir kararla, alâkalı şahısların açmış olduğu dava üzerine verilen ni­hâi bir kararla, Din İşleri Yüksek Kurulu’nun seçiminin teşkilinin keenlem yekûn olduğu hakkında bir ilâm sadır olmuş bulunmaktadır. Hal böyle iken, bunun Hükümet tarafından, siyasî iktidar tarafından yapıldığı, arzu edilmeyen şahısların, Din İşleri Yüksek Kurulun­dan uzaklaştıırılması maksadına matuf olarak yapıldığı hakkında maalesef hususi mak­satlı bir gazete tarafından da neşriyat yapıldığı yüksek malûmlarınızdır.

Bizim Hükümet olarak kazaî mercilerle gerek bu konuda, gerek bunun dışarısındaki meselelerde uzaktan yakından hiç bir alâkamız imâ suretiyle dahi olsa olmamıştır. Ol­ması mümkün değildir, olması mutasavver de değildir. Tabiatiyle şahısların açmış olduğu davalar üzerine ittihaz edilen kararlar ve o kararların lâzımü’l-icrâ olması, infaz edil­mesi lüzumu aşikârdır. Biz idare olarak Danıştay’ın ittihaz etmiş olduğu kesin karan sadece ifa ve icra ettik, onun dışında yaptığımız bir fiil de mevcut değildir.

Bir başka üzüntümüz de şudur: Din İşleri Yüksek Kurulu’nun bu surette feshi sebebiyle açıkta kalan arkadaşlarımıza bir formül aramak suretiyle maaş tediye etmenin im­kânlarım araştırdık, hatta şahsi teşebbüslerimiz ve gayretlerimiz oldu. Maliye nezdinde, acaba mali formül bulanabilir mi diye? Fakat, tetkik edilen ilâm ve mevzuat muvace­hesinde bu zevata o tarihten bu yana maaş vermenin imkânı olmadığı tesbit edilmesine rağmen yine bir gazetede maalesef, haksızlık etmek suretiyle kasten bu zevata bizim maaş verdirmediğimiz hatta görülmemiş bir tabirle bordrolarının tarafımdan imza edil­mediği dahi ifade edildi, yazıldı, belki okumuşsunuzdur.

Bunları söylememin bir sebebi var, onu da arz edeceğim.

Bakan olarak şimdiye kadar kendi tahsisatım dışında hiç bir bordro imzalamış değilim, böyle bir şey olmaz, Bakanlar bordro imzalamaz.

Mesele bizim İktidar olarak, Diyanet İşleri Teşkilâtıyla münasebetlerimizde başka siyasi maksatlarla, din görevlilerini yanlış istikametlere sevk edilmesi Müslüman Türk Milletiyle ve din görevlileriyle iktidar-ı icrânın arasını açmak ve bu suretle kendileri bakımından bir takım özel gayelerin tahakkukuna çalışmaktır. Bu kabil haberlere, ben itibar etmeyeceğinize inanıyorum.

Şimdi Din İşleri Yüksek Kurulu için ilâm muvacehesinde 4 arkadaşımızın oraya tabii üye olmasını kabul ettikten sonra, 7 kişi dikkate alınarak 21 kişi üzerinden seçim yapa­caksınız. Kanunu veçhile bu seçeceğiniz 21 zat arasından, Riyaset 7 sinin inhasını icra edecek ve yapılan bu inhâ da Karamâmeye bağlanmış olacaktır.

Din İşleri Yüksek Kurulu’nun, 633 sayılı kanun muvacehesindeki ehemmiyetini si­zin huzurunuzda ifade etmek istemiyorum. Onu hepiniz benden iyi takdir buyurursunuz. Seçilecek, seçeceğiniz arkadaşlar, mutlaka hepimiz gibi bu görevi, vazifeyi ehliyetle, liyakatla başaracak arkadaşlarımızdır. Gönlüm arzu eder ki, bu Kurul daha geniş olsun, size tercih İmkânları daha fazla tanınabilsin ama, adet tahdit edilmiş bulunmaktadır. Bu suretle yapacağınız seçimin Müslüman-Türk Milletine, Diyanet İşleri câmiasına hayırlı ve uğurlu olmasını Cenâb-ı Hak’dan niyâz eder, hepinize saygılarımı sunar, teşekkür ederim.”

Bakanımızın konuşmasını müteakip seçimlere geçildi:

Önce yoklama yapıldı ve seçime ait çalışmaların zaptını tutmak üze­re temsilciler arasından iki kişi seçildi. Bunlar Mehmet Ulucan ile Nuh Atay idi.

Aday Tesbit Kurulu Üyelerince, adayların kısa kısa hal tercemelerinin okunması istenildi ve okundu. Bu arada yine Temsilciler arasından 3 kişilik bîr seçim komisyonu kurulması istendi. Seçim Komisyonuna Mus­tafa Çinkılıç, ismet Selim ve Şehabettin Demirler seçildiler.

Seçimler gizli oyla yapıldı.

Tasnif sonunda 9 kişinin gerekli çoğunluğu temin ettikleri anlaşıldı. Seçim sonuçlan ilân edildikten sonra Başkan muavini Yaşar Tunagür ta­rafından ikinci tura gidileceği açıklandı.

Ayni şekilde seçimlere devam edildi. 2. turda da 7 kişinin barajı aş­tığı yeni gerekli oy’u aldıkları görüldü.

Din Kuruluna seçilecek 7 üyenin 3 katı olan 21 aday tesbit olacaktı. Onun için turlara devam edildi.

Seçim 5 tur devam etti. Neticede ’aşağıdaki listede görüldüğü şekilde 21 kişi Din İşleri Yüksek Kurulu üyesi adaylığına seçildiler:

BİRİNCİ TUR:

1)	Ahmed Davutoğlu	70
2)	İsmail Ezherli	68
S)	Lütfi Doğan	67
4)	Dr. M. Esad Kılıçer	55
5)	Hasan Ege	54
6)	Ömer Nasuhi Bilmen	50
7)	Hasan Hüsnü Erdem	49
8)	M. Şehid Oral	44
9)	Bekir Haki Yener	41

İKİNCİ TUR:

1)	Rahim Özer	51
2)	Ahmed Baltacı	51
S)	İbrahim Atay	44
4)	Osman Niyazi Atay	40
5)	Abdurrahman Şeref Güzelyazıcı	39
6)	Salih Tanrıbuyruğu	39
7)	Ahmed Hamdi Savlu	89

ÜÇÜNCÜ TUR:

1. Hüseyin Özgün :44

DÖRDÜNCÜ TUR

1) M. Şefik Eryuvası : 44

2) M. Tevfik Ergun : 40

BEŞİNCİ TUR :

1) Mustafa Ak : 38

2) İbrahim Eken : 30

Son turda aday tesbit kurulu ittifakla bir karar aldı. Zira aday tesbit kurulu üyelerinden 49 kişi salonda vardı. Onun İçin salt çoğunluğun buna göre hesaplanması gerekiyordu.

Böylece salt çoğunluk 25 olarak alındı. Yapılan seçim sonunda 5. tur­da 2 üye adayı seçilmiş oldu. Bu durum zapta geçti. Böylece seçimler sona erdi.

Ayni gün akşamı muhterem müftü vâiz ve misafirlerimize Cihan Pa­las Oteli sahipleri Raşit Çavuşoğlu ile kardeşi Ali Çavuşoğlu tarafından bir iftar yemeği verilmiştir.

Yemekte tesbit kurulu üyelerinden başka; başta Sayın Devlet Ba­kanımız Refet Sezgin olmak üzere, tabiî senatör Ahmet Yıldız ve İlahiyat Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Hüseyin G. Yurdaydın da, hazır bulunmuş­lardır.

Yemek samimî bir hava İçerisinde geçmiş ve sohbetlerde bulunul­muştur.

A. YÜZENDAĞ