Bebeklere Sunulan Eşi bulunmaz Nimet
Anne Sütü

Dr. Havva Sula

Anne sütünden en fazla fayda sağlayabilmek ve bebeği bu eşsiz besinden mahrum bırakmamak için bazı noktalara dikkat etmek gereklidir:
-Doğumdan hemen sonra anneye sağlıklı ve harika bir bebek dünyaya getirdiği müjdesi verilmeli; ilk 1-2 gün sütünün az olabileceği, fakat bu sütün (kolostrum) çok değerli olduğu, daha sonra sütünün bollaşacağı söylenmeli; annenin kendine ve emzirmeye güveni sağlanmalıdır.
-Beslenme sıklığı bebekten bebeğe değişir, gece- gündüz bebeğin her canı istedikçe emzirilmeli ve emzirme süresi bebeğe bırakılmalıdır.
-Bebeğin emmesiyle, anne kanında süt yapıcı hormonlarda artma olur, bebek ne kadar emerse o kadar süt üretilir. Ayrıca bu hormonlardan prolaktin, geceleri daha çok salgılanır ve anneyi rahatlatarak daha iyi uyumasına ve çabuk dinlenmesine neden olur. Oksitosin hormonu ise, rahmin toparlanmasını hızlandırarak annenin bir an önce normale dönmesini sağlar. Bu hormonların salgılanması annenin duygu, kaygı ve algılamalarından etkilenir. Annenin bebeğini görmesi, ona dokunması, sesini duyması bu hormonların salgılanmasını arttırır. Tersi durumlarda; annenin sıkıntılı, stresli ve yorgun olduğu zamanlarda anne sütü azalır. Bu nedenle annenin üzülüp sıkılmaması ve fazla yorulmaması gereklidir.
-Anne sütünün % 90’ı su olduğundan bebeğe tıbbi zorunluluklar dışında su bile verilmemelidir. Böylece su ile bazı mikropların geçmesi ve ishaller önlenmiş olur.
-Gerekli tüm mineralleri ve vitaminleri yeterli miktarlarda içerdiğinden anne sütü alan bebeklere vitamin vermek gerekmez. Ancak kışın doğum yapan ve kapalı giyinen annelerin bebeklerine sadece D vitamini verilebilir.
-Süt veren annelerin sütünün olması için sağlıklı ve dengeli beslenmesi yeterlidir. Özel besinlere gerek yoktur. Sadece sıvı ihtiyacı normale göre daha fazladır.
-Hiçbir annenin sütünün yavrusuna yaramaması söz konusu değildir ve normal şartlarda bebek için yeterlidir. Sütün yeterli olduğunun ve ek gıda gerekmediğinin tek göstergesi bebeğin ayına göre yeterli kilo almasıdır.
Emzirirken özen gösterilmesi gereken bazı hususları da şöyle sıralayabiliriz:
-Anne ve bebek rahat ve huzurlu olmalıdır.
-Her emzirmede iki taraf da verilmeli, bir sonraki seferde son verilen taraftan başlanmalıdır.
-Bebeğin burnundan rahat nefes alıp almadığı kontrol edilmeli, gerekiyorsa burun delikleri temizlenmelidir.
-Memenin baş kısmı bebeğin ağzına iyice oturmalıdır.
-Beslendikten sonra mutlaka bebeğin gazı çıkarılmalıdır.
-Çatlakları önlemek için meme başına her emzirmeden sonra biraz anne sütü ve üzerine de nemlendirici krem veya yağ (zeytinyağı) sürülmelidir. Bir dahaki emzirmede bunları silmeye gerek yoktur.
-Anne ve bebeğin geçici olarak ayrılmasını gerektiren durumlarda süt salgılanmasının devamlılığını sağlamak amacıyla süt pompa yardımıyla sağılmalı ve saklanmalıdır. Uygun koşullarda saklanan bu sütler daha sonra sıcak su içinde ılıtılarak bebeğe verilebilir. Özellikle çalışan annelerin bebeklerinin anne sütüyle beslenmesi konusunda tüm aile bireyleri ve hatta akraba ve komşular ellerinden gelen desteği göstermelidir.
Yaygın olarak bilinenin aksine aşağıda belirttiğimiz çok nadir durumlarda anne sütünün bebeğe verilmesi uygun değildir:
-Annede mikrop saçan tüberküloz veya aktif sıtma hastalığı olması,
-Annede ciddi psikiyatrik bozukluk varlığı,
-Annenin sütten geçerek çocuğa zarar verebilecek ilâçlarla sürekli tedavi gerektiren bir hastalığının olması,
-Bebekte özel diyet gerektiren, çok nadir görülen metabolik bir hastalığın varlığı,
-Annede meme iltihabı.
Tüm canlılara rızkını veren, rezzak olan yüce yaratıcı; yoktan var ettiği ve zorlu bir yola koştuğu yeni doğan bebeğe de gıdaların en uygununu ve en benzersizini lütfetmiştir kuşkusuz. Bilimin yeni yeni anladığı bu mucizevi gıdanın önemini bize Kur’an da bildirmiştir: "Annesi onu zorluk üstüne zorlukla taşımıştır. Onun (sütten) ayrılması iki yıl içindedir." (Lokman, 14) Öyleyse yaratanın bebeklere sunduğu bu eşi bulunmaz nimetten onları faydalandırmak annelerin çocuklarına karşı yerine getirmeleri gereken ilk ve en önemli sorumluluklarından biridir.