Makale

KABE'Yİ GÖRMEKLE HAC FARZ OLUR MU?

DİN İŞLERİ YÜKSEK KURULU FETVALARINDAN

KABE’Yİ GÖRMEKLE HAC FARZ OLUR MU?

Bir kimseye hac ibadetinin farz olması için, bu kişinin haccın edâ edildiği belirli günler içinde Mekke’de bulunabilme imkânına sahip olması gerekir. Bu imkân ise, yaş, sağlık ve servet yönünden, hac yolculuğunu gerçekleştirebilecek bir güce sahip olmayı gerektirir. Çünkü yüce Rabbimiz hiç kimseyi, gücünün yetmeyeceği bir sorumlulukla yükümlü kılmam ıştır. nitekim, Kuran-ı Kerimde (Al-i Imran Sûresi, 97)
"Ona yol bulabilenlerin (yani gücü yetenlerin) Beyt’i (Kabe’yi) hac ve ziyaret etmeleri, Allah’ın insanlar üzerindeki bir hakkıdır." buyurulmuştur. Bu duruma göre bir insana hac ibadetinin farz olması için:
Müslüman, akıllı, ergenlik çağma ulaşmış olmasından başka; zaruri ihtiyaçları dışında hacca gidip dönünceye kadar kendisinin ve bakmakla yükümlü olduğu kimselerin (âile efradının) normal geçimlerini ve hac yolculuğu ile ilgili her türlü masrafını karşılayacak maddî güce sahip olması gerekir.
Mekke civarında, mikat denilen sınırlar içinde ikamet eden müslümanlara vücutça sağlıklı olmak (meşakkatsiz yürüyerek edâ edebilmek) şartı ile, fakir bile olsalar, ömürlerinde bir defa haccetmek farzdır. Çünkü bunlar masraf yapmadan yürüyerek haccedebilirler. Mikat sınırları dışında bulunan müslümanlar ise, sağlıklı bile olsalar, yürüyerek haccetmekle yükümlü değillerdir. Ancak, herhangi bir sebeple, hac mevsiminde mikat sınırlan içinde bulunurlarsa, haccetme imkânı yani istitaat (güç yetme durumu) gerçekleştiğinden, fakir bile olsalar, üzerlerine hac farz olur.
Vekil olarak, hacca giden fakir bir kimse, Mekke’ye varmadan ve henüz mikat sınırını geçmeden önce vekili olduğu kimse adına niyet edip ihrama girmektedir. Bu itibarla, o yıl kendi adına haccetmesi, mümkün değildir. Gelecek seneye kadar orada bekleyip, bir yıl sonra haccetmesi de, idari ve maddi çeşitli engeller sebebiyle pek zor, hatta, günümüzde imkânsız gibidir. Hac mevsimi dışında umre yapmış fakir kimseler için de durum böyledir. Bu itibarla ileriki yıllarda haccın farziyeti için gerekli şartlar gerçekleşmediği takdirde, başkası adına haccetmiş veya hac mevsimi dışında umre yapmış olan bu gibi kimseler üzerine, sadece Mekke’ye varıp, Kâbe’yi görmüş olmakla, hac farz olmaz.