Makale

MERHUM AHMET EMRİ YETKİN

MERHUM AHMET EMRİ YETKİN


Dr. Lütfi DOĞAN


Değerli âlimlerimizden Ahmed Emrî Yetkin Hoca H. 1304 yılında Amasya’da doğmuştur.
Eserlerinde Emrî mahlâsını kullanan âlimimizin eski âile şöhreti Mecdî-zâde’dir. Babası, meşhur âlim ve ediblerden Hâfız Abdurrahman Efendi’dir.
Mekteb-i ibtidâiyede Amasya’nın tanınmış âlimlerinden Hacı ömer-zâde Mehmet Şükrü’den de ders okuyarak 1315’te şahâdetname almıştır.
Sonra 3,5 yıl kadar rüşdiye mektebinde okuduktan sonra Amasya Be- kirpaşa medresesine girerek, burada mutad olan ulûm-i âliye ve eli- yeyi ikmâl ederek 1324 tarihinde icazetname almıştır. Ayrıca Kapancı - zade merhum Hâfız Şerif Efendi’den îlm-i Ferâiz okuyarak, ondan da icâzetname alan Ahmed Emrî Efendi, imtihanla Dersiam ehliyetnamesini kazanmıştır. Sonra da 1325’de Amasya’da açılan Dâru’l-Muallimîn’den şahâdetnâme almıştır. Müteâkiben Amasya’nın meşhur âlimlerinden, ezcümle Hâfız Mustafa Sâdık Efendi ve Hâcı Hâfız Mustafa Tevfik, Köprülü merhum Ârif Fâzıl Efendilerden de istifâde etmiştir.
Emrî Hoca, Hocası Hâfız Sâdık Efendi hakkında şöyle diyor: “Us- tâd-ı ârif esnâ-i tedriste pek çok nikât ve letâif îrâd ederek teçhîs-i ez- hân-ı tâlibin ve tefıîk-i kulûb-i sâmiîn eyler idi. Bir kelimeden maâni-i , kesîre istihracına kadir Câmiü’l-fazâil ve’n-nevâdir idi. Takrîr-i dilnişîn ve takrîr-i şîrîn ile beyne’l-ulemâ bir mevki-i mümtaz ihrâz etmiş idi.”
Bu şekilde tahsîl-i ulûm ve ikmâl-i irfan eyleyen Ahmed Emrî Hoca, önce mekteb-i ibtidâî muallimliğinde bulundu. Sonra Medrese-i Atî- ka, Dâru’l-Hilâfe medresesinde ve Imam-Hatip mektebinde çeşitli ilimler okuttu. Mahkeme-i Şer’iye’de ve Nâfia’da memuriyette bulundu. Amasya’da camilerde va’z ve irşadla meşgul oldu. Hâlen Amasya’da İlmî me- sâilde murâcaat edilen, sohbetinden, fazlından istifâde edilen bir şahsiyet olarak yaşamakta ve mesâisini bütüniyle ilme ve dine vakfetmiş bir n olarak daima hürmet görmektedir, çevresini aydınlatmaktadır. Ce- nâb-ı Hak hizmetinde dâim eylesin.
ESERLERİ:
1 — Subha-i Emrî: Mesnevi olarak yazılan bu risale 99 beyitten Bettir, raspr münâcaât ve naatlarla birlikte tslâm’ın güzel eşaslann- kalbin kötülüklerden temizlenmesi için gerekli manzum öğütleri HB etmektedir.

2 — îbrete Sâik bir nazm-ı Râik: 23 beyitten ibârettir. Ama* da basılan bu eserin mevcudu kalmamıştır.
3 — Tuhfetü’l-ihvân: 3 adet Arapça kasideyi ihtiva etmektedir. sır’da Saâde matbaasında basılmıştır.
4 — Hikem-i Nâfia ve Cümel-i Camia: Bu mensur eser çeşitli k taplardan toplanmış yüze yakm hikmetli sözün açıklamasıdır.
5 __ Nağamatu’l-andalîb fî Riyâzi’l-Emsile’ti’l-Avâmil: Avâmilde. ki misallerin mufassal şerhidir.
6 — Tuhfe-i Emrî: Şeyh-i Ekber Muhyiddîn-i Arabi’nin münâcaatı- nm mensur ve manzum tercemesidir.
7 — Hızânetü’l-Cevâhir: Hz. Ali (R.A.) in yüz adet kelimât-ı lâtif esinin şerhidir. Henüz müsvedde hâlinde gayri matbu’dur.
8 — Hızâne Ta’bîrât ve Istılah.
9 — Gül-i Sadberk: Farsça yüz beyti ihtivâ eden manzum bir eserdir. Foto-kopi ile çoğaltılmıştır.
10 — Mecma’ul-Elkab: Yüz kadar lakab açıklaması ve lakab sahibinin terceme-i hâli.
11 — Kelîmâtu’l-Ekâbir: Ekâbir-i Ümmetten yüz kişinin sözleri, şerhi ve kaaillerinin terceme-i hâllerini ihtivâ etmektedir.
12 — Şeyh Ekber’in münâcaatmın manzum tercemesi. Son defa yaptığı bu manzumenin tercemesini takdim ediyoruz.

TERCEMESÎ


Terleyince bu cebînu rûhsâr Giryerîz olduğu dem çeşm-i habîb Et bizi rahmet ü lûtfunla bekâm Olduğu demde beden zîr-i turâb

Bizden ayrıldığı dem nân u naîm Et bizi nâil-i lûtf u ihsan Anmayınca bizi dünyâda dehen Kabrimiz olduğu dem zîru zeber

Rahmetinle bizi eyle dilşâd Âşikâr olduğu dem râz-ı derûn Çıktığı demde zuhura defter Et bizi lûtf-u keremle şâdân

Dileriz lûtf unu ey Rabb-ı Kadîr Rahmet eyle bize ey Rabb-ı Kerîm Son nefeste bizi etme mahzun gemt- i Uhrâya yöneldikte revân

Âhımız olduğu demde bîsyâr Bizden ümidini kesdikte tabîb Ey Hudâvend-i lâtîf-i min’âm Terk edince bizi cümle ahbâb

Bırakınca bizi dünyâda nesim Ey Hudâvend-i Kerîm u Mennân Çürüyünce bütün eczâyı beden Unutunca bizi efrâd-ı beşer

Bize eyle o zamanda imdâd Zâhir oldukta hafâyâ-yı şuûn Haşr oldukta mevâzin-i beşer Şerm-sâr eyleme ınde’l-ihvân

Etme yâ Rab bizi Ukbâda hakîr îki âlemde bizi eyle besîm O zaman lûtf una eyle makrûn Et bizi nâU-i lûtf u ihsan