Makale

Oğlu babasını geçmeyen millet yükselemez

TARİH VE İBRET

"Oğlu babasını geçmeyen millet yükselemez"


Gönüller sultanı Mevlânâ Celâleddin henüz çocukluk yaşında. Babası, alimler sultanı Bahaüddin Veled ilim ve irfanın zirvesinde. Anası, asîl ve ulu kadın Mü’mine Hatun, oğlu Ceiâleddin’in terbiyesi ile yakından ilgilenmekte... Öyleki, hem yavrusunun bütün çocukluk çağını yaşatıyor, çağının ihtiyaçlarını ona tattırıyor, hem de geleceğin ihtiyaçlarına ışık tutacak karakterin nakışlarını işliyor...
Günün oyun saati gelmiştir. Yavrusunu oynamak üzere sokağa gönderiyor. Bir süre sonra oyun saati bitmiş, fakat Celâleddin oyundan dönmemişlir. Yavrusunu bekleyen Mü’mine Hatun, pencereye koşmuş, oğluna ana sesiyle, mürebbiye edasıyla, şefkat ve asalet üslûbu içinde seslenir:
- "Oğlum, yavrum, Celâleddinim! Gel artık, çabuk gel, sana diyeceklerim var." Celâleddin koşarak gelir: "Buyur, buyur anacığım, bana ne diyeceksin?" Mü’mine Hatun oğlunun elinden tutar ve birlikte, babası Bahaüddin Veled’in kitaplarının bulunduğu odaya çıkarlar.
"Bak yavrum, der.. Bu kitaplar Sultan-ül ulema olan babanındır. Baban şu anda bir yüksek makam sahibi, büyük bir insandır. Ben evlenmeden önce beni sultanlar, beyler, vezirler, ağalar, paşalar istedi. Hepsi de çok iyilerdi. Fakat ben hiçbiriyle evlenmeyi kabul etmedim. Çünkü onların bütün makam ve mevkileri, başka bir kimsenin iki dudağı arasındadır. "Aldım!" deyince, hepsi gider. Lâkin baban beni isteyince onunla evlenmeyi hemen kabul ettim. Çünkü onun rütbesi öyle yüksek ve makamı öyle bir makamdır ki, kimse ondan alamaz ve kimse o şerefi ondan kaldıramaz.
Yavrum, seni de ben öyle yüksek makama ve şerefe erdirmek için büyütüyorum. Babanın bütün bu kitaplarını okuyacaksın, o kadar ki, babandan daha büyük alim olacaksın. Sokak, hiçbir zaman insanı adam etmez. Oğlum, sen öyle büyük bir adam olmalısın ki, babanı geçmelisin.. Zira, evlâdı babasını geçmeyen millet yükselemez" Mü’mine Hatun, evlâdına böyle ulvî hedef gösteren, böyle asîl terbiye veren ve gelecek nesli böyle asîl karakterlerle besleyen ve millet hamurunu yoğuran bütün analara güzel bir örnektir.
Tahsin YAPRAK