OSMANLI ŞEYHÜLİSLÂMLARININ TERÂCİM-I AHVÂLİ
“Şeyhül-İslâm ve Müfti’l-Enâm”
— 30 —
MUÎD AHMED EFENDİ
Ahmed REFİK
Kazâbâd’lıdır. Gençliğinde İstanbul’a gelmiş, iktisâb-ı ma’rifet eylemiştir. Ahmed Kendi İstanbul’da tahsil etti. Murâd-ı Râbi‘ zamanında mühim me’mûriyetlerde bulundu. (1305) de Şam, onu müteâkip Mısır (1039), Edirne (1043) Kadılıklarına nâil oldu. Edirne’den azlinden sonra (1045) İstanbul Kadılığım, Anadolu Kazaskerliğini (1047) ihraz etti. Ahmed Efendi gayet sert idi. Ahvâl-i zamaneyi, hatır ve nezâketi nazar-ı i’tibâra almazdı. Doğruluğu olduğu gibi icrâ ederdi. İcâbında Pâdişah’ın bile irâdesini tanımazdı. Murâd-ı Rabi’in Bağdad seferinde idi. Ahmed Efendi, esnâ-yı imtihanda Ebu’s-Suûd Zade’yi kızdırmış diye bir hocayı döğ- dü. Mes’ele Murâd-ı Râbi’a aksetti. Bir daha bu sûretle hareket etmemesi için Ahmed Efendi’ye haber gönderildi. Ahmed Efendi Murâd-ı Râbi’in bu nasihatine ehemmiyet vermediği gibi hâtır-ı Pâdişâhî’yi kıracak sözler de sarfetti. Hattâ Murâd-ı Râbi’in gönderdiği kimseyi de tekdir etti. Sultan Murad Ahmed Efendi hakkında Şeyhülislâm’dan ma’lûmat aldı, ve derhal Hocanın nefyini irâde eyledi. Ahmed Efendi Belgrad’a nefyedildi, Az bir zaman sonra affedildi. Yine kat’-ı merâtip ederek Anadolu Kazaskeri oldu (1052). İki sene sonra (3054) Rumeli Sadrına nâil olan Ahmed Efendi bir müddet sonra azledildi. (1055) ’de Makaam-ı Meşihat’i ihraz etti. Müddet-i fetvâsı iki sene sürdü, 1057’de vefât etti. Kabri, Kadıçeşmesi’nde binâ ettirdiği medrese civarındadır. “Gitti âh Ahmed Efendi o reis-i ulemâ 1057.” vefâtına târîhdir.
Muîd Ahmed Efendi fukarâyı himâye eder, adi ve istikametten ayrılmazdı. Ahkâm-ı şerîati harfi harfine tatbik eder, hukuk-ı ibâdı sıyânet husûsunda her türlü tehlikeleri göze alırdı. Muîd Ahmed Efendi Murâd-ı Râbi’ zamanında ta’kîb eylediği mesleği Sultan İbrahim zamanında da terk etmemiştir. Bilhassa cinci hocaların nüfuzu, Kösem Sultan’ın idaresi Ahmed Efendi’nin tatbîk-ı adalet husûsundaki azmine de hiçbir te’sîr icrâ edememiştir.
(Devam edecek)