ÇEYREK
ASIRLIK
EĞİTİM
MERKEZİ
HASEKİ

Dr. Hüseyin KAYAPINAR
Haseki Eğitim Merkezi Müdürü

Zamanımızda devletlerin birbirleriyle olan ilişkileri son derece artmış, neredeyse millî sınırlar kalkıp, insanlar hiçbir engelle karşılaşmadan farklı ülkelere girip çıkar hale gelmişlerdir. İnsanlar gerek çeşitli iletişim araçları aracılığıyla gerekse doğrudan görüşlerini, inançlarını ve kültürlerini başkalarına rahatça ulaştırmaktadırlar. Hatta bunun için çeşitli ülkelerde örgütler yapılmakta, bütçeler ayrılmaktadır. Gerek gizli misyonerlik faaliyetleri gerekse başka adlarla yapılan çalışmalar, tam bir kültürel bombalama halini almıştır. Bu çalışma ve faaliyetlerin baş hedefi de dînî inançlar olmaktadır. Onun için milletlerin kendi dinlerini ve inançlarını korumaları başka din mensuplarının, insanları kendi inançlarına çekme çabalarını etkisiz hale getirmek için çalışmaları daha çok önem kazanmıştır. Bunun için de en başta gelen, insanların kendi dinlerini, hurafelerden uzak, doğru ve tam olarak öğrenmeleridir. Bu bizim milletimiz için de son derece gereklidir.
Ülkemizde din hizmeti vermekle yetkili ve yükümlü olan Diyanet işleri Başkanlığı’nın istihdam ettiği personel İlahiyat Fakültesi veya Îmam-Hatip Lisesi mezunlarıdır. Bu okullardan mezun olan personelin elden geldiğince iyi yetişmiş olmalarına rağmen dinimizi temel kaynaklarından doğrudan alma imkanına yeterli derecede sahip olduklarını söylemek mümkün değildir. Ayrıca sürekli değişen ve gelişen dünya şartlarında, gerekli din hizmetini verebilecek bilgi ve donanıma hakkıyle sahip olduklarını söylemek de yanlış olur. Onun için Diyanet İşleri Başkanlığımız, senelerden beri hizmet içi eğitime önem vermiş ve yurdumuzun birçok yerinde eğitim merkezleri açmıştır. Bu eğitim merkezlerinden 4’ü uzun süreli eğitime, diğerleri ise kısa süreli eğitime yönelik olarak faaliyet göstermektedir.
Uzun süreli eğitim veren eğitim merkezlerinin ilki ve en köklüsü İstanbul Haseki Eğitim Merkezi’dir. Haseki Eğitim Merkezi 20 Ocak 1976 yılında eğitime başlamış ve çeyrek asrı aşkın bir zamandır eğitimine devam etmektedir.
Haseki Eğitim Merkezi Müftüler ve Vaizler İhtisas ve Aşere-Takrip Tayyibe olmak üzere iki bölümde eğitim vermektedir. Bir süre Diyanet İşleri Başkanlığı teşkilatında görevli yüksek lisans ve doktora öğrencilerine yönelik olarak da eğitim vermiş, ancak bu bölüm faaliyetine son vermiştir.
Müftüler Vaizler İhtisas Bölümü
Bu bölümde dînî yüksek tahsil mezunu olup, Diyanet işleri Başkanlığı teşkilatının değişik kademelerinde hizmet veren personel eğitim görür.
Her yıl açılan imtihanlarla, başvuranlar arasından başarılı olanların alındığı bu bölüm 30 aydır. Bu sürenin 9 ayı hazırlık, 21 ayı ihtisastır.
Hazırlık bölümünde Kur’an-ı Kerim, Kur’an-ı Kerim Meali, Sarf, Nahiv, Belagat Muhâdese, dînî ve edebî metinler okutulur. Her üç ayda bir yapılan periyodik imtihanlarda başarılı olanlar 9 ayın bitiminde tekrar imtihana tabi tutulur ve başarılı olanlar ihtisas bölümüne devam ederler. İhtisas bölümünde, temel dînî ilimler okutulmaktadır. Yine her üç ayda bir sınav yapılıp başarısız olanların eski görevlerine iade edildiği bu bölümde İslâm kültürünün temel kaynaklarından şu dersler okutulur: Tefsir, Hadis, Hadis Usülü, İslâm Hukukuna Giriş, Akâid, Fıkıh, Fıkıh Usülü, Mukayeseli İslâm Hukuku; Ka- vâid-i Külliye, İslâm Hukuk Felsefesi. Feraiz, Güncel Fıkıh Problemleri, İrşad ve Tebliğ, İdarî dersler. Bu bölümden şu ana kadar 16 dönemde 503 kursiyer mezun olmuştur. Devam etmekte olan 17. Dönemde 35 kursiyerimiz eğitim görmektedir.
Aşere- Takrip-Tayyibe Bölümü
Hafız olup en az yüksek okul mezunu ve okuyacağı derslerin kaynaklarım anlayabilecek kadar Arapça bilenlerin, sınavla alındıkları bu bölüm 36 ay devam etmektedir. Bu eğitimin ilk senesinde Ku- ra’n-ı Kerim, baştan sona Aşere tariki üzere yazılarak ve suretleri çıkartılarak okunur. Aşere tarîkinde senetleri Hz. Peygamber’e kadar varan On tmamın kıraatları ikişer ravisinin rivayetleriyle birlikte okunur. Daha sonra iki sene süreyle Takrip okunur. Takrip daha detaylıdır. On imamın ikişer râvisinin rav’ilerine ait tarîklere yer verilir. Bu dönemde ayrıca İmam Cezerî’nin Kur’an’ın bütün vücuhatını ihtiva eden Tayyibe adındaki manzum eseri okutulur. Aşere Takrip- Tayyibe bölümünden şu ana kadar 7 dönemde 136 kursiyer mezun olmuştur. Devam etmekte olan 8. Dönemde 31 kursiyer eğitim görmektedir.
Doktora ve Yüksek Lisans Bölümü
Diyanet İşleri Başkanlığı teşkilatında görevli olup. Üniversiteler bünyesinde doktora ve yüksek lisans eğitimi görmekte olan personelden isteyenler Eğitim Merkezi’ne alınmış ve ihtisas bölümü derslerinden eğitim almışlardır. Bu bölüme III. dönem kursiyer alınmış, fakat devam ettirilememiştir. Bu bölümden de toplam 31 kursiver mezun olmuştur.
Eğitim Merkezi, Türkiye dışındaki soydaşlarınıza da hizmet vermiştir. Bu kabilden olmak üzere Bulgaristan Yüksek İslâm Enstitüsü’nü bitiren 13 kursiyer ikişer yıl sureyle eğitim almıştır. Şu anda Bulgaristan’ın dinî hizmetleri büyük ölçüde bu kişiler tarafından yürütülmektedir. Bulgaristan Baş müftüsü ve birçok bölge müftüsü Haseki mezunudur.
Mezunlar
Mezunlar, Diyanet İşleri Başkanlığının değişik kademelerinde istihdam edilmektedir. Bilindiği gibi Diyanet İşleri Başkanlığı Sınav Atama Nakil ve Görevde Yükselme Yönetmeliği gereğince İlçe Müfü- lüğü olarak atanabilmek için ya Haseki gibi uzun süreli bir kursu bitirmiş ya da İlahiyat dalında doktora yapmış olmak şartı aranmaktadır. Dolayısıyla mezunlarının büyük çoğunluğu ilk etapta İlçe Müftüsü olmakta, daha sonra mesleklerinde ilerleyerek daha üst makamlara geçmektedirler. Özellikle bilgi birikimi gerektiren Din İşleri Yüksek Kurulu Üye ve Uzmanlarının büyük çoğunluğu Haseki mezunudurlar. Öte yandan birçok mezun, Teftiş Kurulu Üyesi, İl Müftüsü, İl Müftü Yardımcısı, İlçe Müftüsü ve Vaiz olarak görev yapmaktadır. Ayrıca bazı mezunlar akademik çalışmaya yönelmiş, çeşitli Üniversitelerimizde değişik Unvanlarla öğretim görevliliği yapmaktadırlar. Bu tür görevlerde olan mezun sayımız da 24’tür.
İdare ve Öğretim Kadrosu
Haseki Eğitim Meıkezi’nin kurucu Müdürü merhum Mahmut Özakkaş’tır. Özakkaş-Eğitim Merke- zi’nin açılışından itibaren 1992 yılına kadar Müdürlüğe devam etmiş ve Ağustos 1992’de emekliye ayrılmıştır. 2000 yılının başlarında geçirdiği bir trafik kazası sonucu vefat etmiştir. Kendisine Allah’tan rahmet diliyoruz. Özakkaş’ın emekliye ayrılmasından sonra Eğitim Merkezi Öğretmenlerinden Dr. Durak Pusmaz, Müdür olarak atanmıştır. 1999 yılı sonunda. Üsküp Büyükelçiliği Din Hizmetleri Mü- şavirliği’ne atanana kadar 7 yıl süreyle Eğitim Merkezi Müdürlüğü’nü sürdürmüştür. Dr. Pusmaz’dan sonra yine Eğitim Merkezi Öğretmenlerinden Dr. Hüseyin Kayapınar. Müdür olmuştur. Şu anda bu göreve devam etmektedir.
Haseki Eğitim Merkezi ilk açıldığında memleketimizin değişik bölgelerinden kendi alanında uzman olan, ilminin yanısıra Arapça’yı çok iyi konuşabilen ilim adamları bu Eğitim Merkezi’nde ders vermek üzere davet edilmişlerdir. Bu hocalarımızdan bir kısmı Hakk’ın rahmetine kavuşmuş, bir kısmı halan eğitime devam etmektedir. Burada bu hocalarımızı anmamız, hem bir kadirşinaslık hem de vefat edenler için bir Fatiha okumaya, hayatta olanlar için de uzun ömür dilemeye vesile olacaktır. Eğitim Merkezi ilk açıldığında görev alan hocalarımız şunlardır:
İhtisas Bölümü Hocalarımız
Ali Yakup Cenkçiler (vefat etmiştir)
Emin Saraç (emekli)
Halil Günenç (emekli)
A. Muhtar Büyükçınar (emekli)
Mehmet Savaş
Abdullah Edip Güvenen (vefat etmiştir)
Ömer Biçer (emekli)
Aşere- Takrip- Tayyibe Bölümü Hocalarımız:
M. Raşit Aşıkkutlu (vefat etmiştir) Abduırahman Gürses (vefat etmiştir)
Mahmut Sarıca (emekli)
Eğitim Merkezi’nin kurucusu ve temel taşı olan bu hocalarımızdan sonraki öğretim kadrosu Eğitim Merkezi’nin kendi mezunlarından belli bir başarı seviyesini tutturanlar arasından imtihanla seçilerek oluşturulmaktadır. Bu durumdaki hocalardan bir kısmı bir süre öğretmenlik yaptıktan sonra başka görevlere geçmişler, bir kısmı da halen görevine devam etmektedir. Bu gruptaki hocalar da şunlardır:
İhtisas Bölümü:
Yahya Alkın (emekli)
İbrahim Küçük (yurt dışında)
Mustafa Özcan (emekli)
Ali Rıza Temel
Dr. Hüseyin Kayapınar
Abdullah Yücel
Ahmet Arpa (Din İşleri Yüksek Kurulu Üyesi)
Yrd. Doç. Dr. Abdüsselam An (İst. Üni. İlâhiyat Fakültesi)
Dr. Durak Pusmaz (Üsküp Din Hizmetleri Müşaviri)
Dr. Rahmi Yaran (Marmara Üni. İlahiyat Fak.) İbrahim Tüfekçi (Marmara Üni. İlahiyat Fak.) Şükrü Özbuğday Din İşleri Yüksek Kurulu Üyesi Necat Akdeniz (ayrıldı)
N. Muhtar Acar Akif Pusmaz
Aşere Takrip-Tayyibe Bölümü:
İsmail Biçer (Vefat etmiştir)
Mehmet Çevik (Vefat etmiştir)
Burhan Geçer (Vefat etmiştir)
Ramazan Pakdil (Emekli derse devam etmektedir) Mehmet Sevinç, Süleymaniye Camii İmamı (derse devam etmektedir)
Yrd. Doç. Dr. Sıtkı Gülle, İst. Üniv. İlâhiyat Fak. Talip Akbal Suat Göztok Murat Sefiloğlu
Kısaca tanıtmaya çalıştığımız Haseki Eğitim merkezi üstlendiği görevi, Türkiye şartlarında en iyi şekilde yerine getirme gayreti içindedir. Kuruluşundan itibaren sürekli yenilenme ve gelişme çabası içerisinde olmuş, devamlı olarak tecrübelerinden de, yararlanarak en iyiyi yakalamaya çalışmıştır. İhtiyaç duyuldukça program tâdilatları yapılmış, eksikler giderilmeye çalışılmıştır. Öte yandan İstanbul’un başka bir semtinde modern bir Eğitim Merkezi binası, öğretmen, kursiyer ve çalışanlar için lojman yapım çalışmaları devam etmektedir.
Haseki Eğitim Merkezi şimdiye kadar olduğu gibi, bundan sonra da ülkemiz insanına hizmet etmeye, Diyanet İşleri Başkanlığı personelinin ilim ve irfanına katkıda bulunmaya devam edecektir.