İNTERNET

H. İbrahim ÖZEL

Teknolojinin gelişmesi oranında insan ufkunda küçülen dünyada interneti tarif etmek, ya da birkaç paragrafa sığdırarak anlatmak imkansız gibi bir şey. İnternet için “sanal bir hayat”, “sanal bir dünya”, ya da Microsoft’un patronu Bily Gates’in tanımı ile “dijital sinir sistemi” diyebiliriz. Bazı bilim adamları ise interneti “dünyanın 8’inci harikası” olarak tanımlamaktadırlar. Halen dünya üzerinde 137 ülkede milyonlarca insan tarafından kullanılmaktadır.
Başlangıçta Amerika’da büyük bir şirketler grubunun kendi iç ortamlarında haberleşmek ve veri transferi yapmak üzere kurdukları, sonraları ise "bunu neden büyütmüyoruz, neden dışarı açılmıyoruz, neden sadece bizimle sınırlı kalsın" diyerek dış dünyanın hizmetine sundukları internet, bugün tüm dünyaya kapılarını açmış, her eve girmiş, şirketlerin, devletlerin, insanların, ailelerin vazgeçilmez bir yaşam tarzı haline gelmiştir. Artık, haberleşme, ticaret, mektuplaşma, veri transferi, enformasyon onsuz düşünülemez bir açılım kazanmıştır.
İnternetin, 1960’ların sonlarına doğru, ABD üniversiteleri ile devlet denetimi altındaki bilimsel laboratuarlardaki bilim adamlarını elektronik olarak birbirine bağlamak üzere geliştirildiği de ifade edilmektedir.
İnternet, gerçek dünyada varolan herşeyin, ya da gerçek dünyada yaşanan tüm olguların, fiziki olmayan ama sanal bir ekrandan tüm dünyaya yansımasıdır da diyebiliriz.
Cumhurbaşkanımız Sayın Süleyman Demi- rel, 15/04/1998 tarihli demecinde; “Yıllardır ülkemin her tarafına okul, yol, elektrik ulaşsın diye uğraşır dururum. Şimdi bir görev daha üstlendim. Türkiye’nin her yanma internet altyapısı ulaşmalıdır” şeklinde konunun önemine işaret buyurduğu gibi ülkemizdeki kişi ya da kuruluşlara hedef göstermiş bulunmaktadır.
Diyanet İşleri Başkanlığı Merkez Teşkilatı 1997 yılında internet dünyasına adım atmış, www.diyanet.gov.tr isimli Web Sitesini kurmuş, haber, hutbe, dini mesajlar ile vatandaşlarımız tarafından elektronik posta kanalıyla sorulan dini sorulara cevap vermektedir. İl müftülüklerimizin tamamına yakını ile bazı ilçe müftülüklerimiz de internet bağlantılarını gerçekleştirerek, internet dünyasına adımlarını atmış bulunmaktadırlar. İlk defa bu yıl hacca gidecek vatandaşlarımızla ilgili kura sonuçları Başkanlığımız ile Diyanet Vakfı Web sayfalarında yayınlanmıştır.
İnternet için, yaşadığımız dünyanın tüm ufuklarını etkisi altına alabilecek imkanlar sunan sihirli bir kutu diyebiliriz. Onun kanalıyla içinde yaşadığımız dünyamız reel anlamda küçülmüş bir köye dönüşmüştür. Yerimizden ayrılmadan, içinde yaşadığımız evimizden dahi dışarıya adımınızı atmadan dünyadaki tüm bilişimcilerin oluşturduğu, örümcek ağı gibi ördüğü bilgi yollarında gezebilmekteyiz. Dünyanın en ücra yerlerine sanal geziler yapabilmekte, en uzak noktadaki insanlarla sesli, görüntülü, ya da yazıyla haberleşebilmekte, binlerce kilometre ötedeki kütüphanelere ya da web sitelerinde oluşmuş bilgi kaynaklarına göz atabilme şansını yakalayabilmekteyiz .
Bu bakış; iktisadi hayattan siyasete, folklorik kuşaklardan eğitime kadar sayamayacağımız tüm alanlarda yeni davranış formatları ile yeni değerler ortaya çıkarmaktadır.
İnternet; kişiler arasında haberleşmeye, mektuplaşmaya, şirketler arasında ürün tanıtımı, ürün satışı, ürün pazarlaması ve alımına, ticari organizasyonlarda arz edilen malı kendi yerinde görmek yerine dijital sistemden yararlanarak zaman kazanmaya ve masrafsız icraat yapmaya, veri transferine, kültürler arasında etkileşime, dünyanın ücra bir köşesinde yaşayan bir insanın ekonomik sebeplerden dolayı hayatında gitmesi imkansız olan başka bir bölgedeki insanla konuşmasına, tanışmasına, araştırma ve incelee yapmak isteyen insanların hizmetine sunulan kütüphaneler ile şirket ya da gönüllü insanlar tarafından web sitelerinde istifadeye sunulan bilgi kaynaklarına kolayca ve masrafsız olarak erişmesine, resmi ya da özel kuruluşların taşradaki şubeleriyle daha ekonomik ve daha çabuk haberleşmesine ve veri transferlerine imkan sağlamaktadır.
Eskilerde çok kullanılan ama günümüzde unutulmaya yüz tutan mektuplaşma ise, internetin günlük hayatımıza girmesinden dolayı olağan üstü bir canlanma göstermiştir. Ücretsiz olarak bazı internet şirketleri tarafından insanlara verilen elektronik posta adresleri vasıtasıyla, evinizde otururken, dünyanın her hangi bir köşesinde bulunan bir arkadaşınıza ya da yakınınıza birkaç dakika içerisinde bir mektup yazabilir ve bir tuşa dokunarak anında eline geçmesini sağlayabilirsiniz. Bunun içinde her iki tarafın e-mail hesabının olması gerekmektedir. Bu gün için dünyada en çok kullanılan ve kullanıcılara ücretsiz hizmet sağlayan en ünlü elektronik posta servisleri, www.hotmail.com,www.excite.com ile www.usa.net’dir. Bunun dışında elektronik posta hesabını ücretli olarak kullanıcılara sağlayan kuruluşlar da bulunmaktadır.
Şüphesiz internetin neler yaptığını kısa bir yazıyla anlatmak imkansızdır. Her oluşum hayal gücüyle nasıl ivme kazanıyorsa internet de insanların hayal gücüyle ivme kazanan bir dünyadır. Konuyu anlatmak için “internet, bir dünyadır, internet yürüdüğümüz bir sokak, geceleyin gördüğümüz gökyüzü, sahilde baktığımız sonsuz bir ufuktur” dersek abartmış olmayız.
İnternet, diğer teknik cihazların aksine günlük hayatımıza daha çabuk ve daha hızlı bir giriş yapmıştır. Bunun nedenini ise, dünyada yaşayan her insana hitap edecek bir pencerenin varlığının bulunması, her insana hitap etmesinden kaynaklanmaktadır.
Otomobil ilk kez 1886 yılında üretilmiş, ancak insanların günlük yaşamına yaygın olarak 100 yıl sonra girmeye başlamış. Elektrik 1873 yılında keşfedilmiş, yaygın olarak kullanılması için aradan 35 yıl geçmesi gerekmiş. İlk Tv, 1926 yılında imal edilmiş ancak 13 yıl sonra yaygınlaşabilmiş. Radyo 1905 yılında icat edilmiş 38 yıl sonra insanların günlük yaşamına girebilmiş. İlk kişisel bilgisayar 1975 yılında üretilmiş, yaygın olarak kullanabilmek için yaklaşık 10 yıl beklemek gerekmiş. Buna karşılık internet 1995 yılında devreye girmiş, aradan 4 yıl geçmeden bütün dünyada yaygın bir kullanım alanı bulabilmiştir.
İnternet, günümüzde de hala geliştirilme aşamasında olup, günden güne yeni program ve aktivitelerle günlük hayatımızın her safhasına adapte olunmaktadır. İlk başlarda elektronik posta ve dosya ya da program alışverişi gayesi ile oluşturulmuş bir ağ şebekesi iken, günümüzde artık, reklam verebilen, üzerinde her türlü dergi ve gazete ile tv yayını yapılabilen, müzik dinlenilen, sanal ortamda kredi kartıyla alış veriş yapılan, dünyayı her gün biraz daha global ortama getiren büyük bir dijital pazar olma yolunda ilerlemektedir.
İnternete bağlanabilmek için bir bilgisayar ile bilgisayar donanımları arasında dış dünyaya açılmak için irtibatı sağlayan bir modem gerekmektedir. Bunun yanında internet hizmetinin sağlanabilmesi için belirli sürelerle servis veren yerlerden aylık ya da belirli süreleri içeren kullanım izni satın alınması gerekmektedir. Kullanım izninin bir aylığı tahmini olarak 15-20 $ arasında, yıllık ise 120-300 $ arasında değişmektedir. İnternete 800’lü hatlarla erişilmekte bu hatların internette kullanılması sırasında ise tahmini olarak 1 saatlik kullanım süresi 150.000 TL’yi bulmaktadır. Akşam saatleri ile hafta sonlarında ise bu ücret aşağıya çekilmektedir. Söz konusu ücretler, piyasada bu hizmeti veren şirketlerin sundukları internet paketleri ile şirketlerin sağlayabildikleri hizmetin kalitesine göre değişmektedir. Bu hizmetler satın alındıktan sonra, gerekli yazılım programlarının yüklenmesi ve uluslar arası konuşmalara açık bir telefon hattının bilgisayara bağlanmasıyla dünyaya açık pencerelerden birisi de sizin ekranınızda açılacak, sanal hayata adım atmış olacaksınız.
İnternet imkanlarından azami derecede faydalanabilmek için dünyanın en yaygın ve etkili dili olan İngilizceyi bilmemizde fayda mülahaza edilmektedir. Çünkü, ilmi kaynakların verileri ile bu verilerin transfer edildikleri internet siteleri büyük çoğunlukla İngilizce lisanı ile yazılmaktadır.
Ülkemizde şirket ve kişisel anlamda kurulan internet siteleri, kendi dilimizde hizmet sunma yarışını sürdürmekte ve insanımızın istifadesi için her türlü bilgi ve veriyi sitelerinde sunmaktadırlar. Ancak, araştırmacılar ile bunları yeterli görmeyenler için dil bilme daha da önem kazanıyor.
Ayrıca, bilgisayar kullanmayı bilmek ile meraklı, araştırıcı bir kimliğe bürünmemiz de gerekiyor.
Bu iki önemli unsuru biliyorsanız uçsuz ve bucaksız olan, sınır tanımayan internet dünyasına hoş geldiniz, bilmiyorsanız hemen öğrenin.