OSMANLI ŞEYHÜ‘L-İSLAMLARININ TERÂCİM-İ AHVÂLİ

Sultan Mehmet Han devri:

“Şeyhü’l-İslâm ve Müfti’l-Enâm”
23

SUN’ULLAH EFENDİ

Pederi devr-i Kaanûnî ricalinden İskilipli Ca’fer Efendi’dir. Târih-i tevellüdü 960 dır. Üstadı Ebu’s-Suûd Efendi’dir. Sun’ullah Efendi on yedi yağında Mülâzım oldu. Bir sene mürûrunda Beşiktaş’da Hayreddin Paşa Medresesi’ne, bir kaç sene sonra da Sultan Murad Han Vâlidesi Medresesi’ne Müderris ta’yîn olundu (996). Bu tarihden i’tibâren sür’atle kat’ı merâtip etti. 998’de Bursa, bir sene sonra Edime, yine o sene İstanbul Kadılığı’na ve Anadolu Kazaskerliğı’ne irtikaa eyledi. 1001’de Rumeli Kazaskeri olduysa da iki sene sonra tekaüd edildi. Sultan Mehmed Hân-ı Sâlis’in cülûsu üzerine tekrar câh-ı ikbâle suûd etti, Hoca Sa’dü’d-Dîn Efendi’nin vefatında yerine Şeyhülislâm oldu. Sadrazam Yemişçi Hasan Paşa’nın sefere gitmek için teallül göstermesine mâni’ olması Sadrazam ile aralarının bozulmasına sebebiyet verdi, arası çok geçmeden tekaüd edildi. 1011’de ikinci def’a olarak makam-ı Meşihatı ihraz eyledi. Yine o sene Yemişçi Haşan Paşa ile aralarında mevcûd bürûdet tekaaüdüne sebebiyet verdi. Sun’ullah Efendi mütekaaid bulunduğu zamanları tetkîkaat-ı ilmiyye ile geçirdi. Sultan Ahmed-i Evvel’in cülûsunda vazifesi yedi yüz yirmi akçaya iblâğ edildi. 1013’de üçüncü def’a makaam-ı Meşihat’a geçti, iki sene sonra Sadrazam Derviş Paşa’nın teşviki ile azledildi ise de o sene selefinin vefâtı üzerine dördüncü defa olarak Şeyhülislâm oldu. Bu defa saray ricalinin ısrar ve ibrâmı üzerine yediyüz elli akça vazife ile tekaaüd edildi. Sun’ullah Efendi âhır-ı ömründe îfâ-yı farîza-yı Hac etti, İstanbul’a avdetinde vefat eyledi (1021).
“İlâhî eyle Sun’ullâh’a rahmet 1021” vefâtma târihtir. Kabri Kırkçeşme civârında Hüsam Bey Mescidi hatîresindedir. Müddet-i fetvâsı Sultan Mehmed-i Sâlis ve Ahmed-i Evvel devirlerinde altı sene on aydır.
Sun’ullah Efendi devrinin allâmelerinden idi. Tefsîr-i Keşşâf evâiline hâşiyesi, Kütüb-i mu’tebereye ta’lîkaatı meşhûrdur.
(Devam edecek)