OSMAN GAZİ

Abidin BÖREKÇİ

Osman Gazi, Osmanlı Devleti’nin kurucusu ve ilk hükümdarı olan Ertuğrul Gazi’nin oğludur. 1258 yılında Söğüt’te dünyaya gelmiştir. Osman Bey, ata çok güzel biner, iyi kılıç kullanırdı. Askeri idare etmekte çok kabiliyetli ve bunu ispatlamış bir liderdir. Onun en büyük özelliği küçük bir aşireti kuvvetli bir devlet haline getirmek maksadıyla uyguladığı siyasi ve askeri stratejisi ve dehasıdır.
Osman Gazi, Oğuzların Bozok kolunun Kayı Boyu’ndandır. Moğolların batıya doğru istilalarını artırmalar; üzerine, Kayı Boyu başlarında Ertuğrul Gazi olduğu halde Horasan’dan ayrılarak Doğu Anadolu’ya göç ettiler. Burada Artukoğulları devletinin kuruluşunda etkili rol aldılar. Daha sonra da Orta ve Kuzeybatı Anadolu’ya kadar yayılan Kayılar, Anadolu Selçukluları tarafından Söğüt ve Domaniç bölgesine yerleştirildiler. Ertuğrul Bey hayatının sonlarına doğru Osman Bey’in Kayı Boyu reisliğini üzerine almasını istedi. Babasının vefatından sonra onun isteği üzerine Kayıların başına geçti (1281). Gençlik yıllarında Eskişehir’in bir köyünde oturan Şeyh Edebali ile dostluk kurdu ve onun kızı Mal Hatun ile evlendi.
Osman Bey, komşusu Bizans tekfur-larıyla iyi geçinmeye çalıştı. Bunlar arasında en çok Bilecik tekfuruyla anlaşıyordu. Öyle ki yaz döneminde yaylaya çıkacağı zaman götüre-mediği bütün kıymetli malzemeleri emanet olarak Bilecik Tekfuruna bırakıyor, o da bunları emin bir şekilde muhafaza ediyordu. Bilecik Tekfuru’yla her zaman dost geçinmişti. Bilecik Tekfuru Osmanlıların gün geçtikçe kuvvetlenmesinden ve genişlemelerinden rahatsız oluyordu. Aynı endişeyi taşıyan öbür tekfurlarla anlaşarak 1298 yılında Osman Bey’e bir suikast düzenlemeyi kararlaştırdı. Rum tekfurları, Osman Bey’i Yaıhisar Tekfurunun kızıyla evlenecek olan Bilecik Tekfuru’nun düğününde öldürmeyi planlamışlar, ancak bu suikast Köse Mihal’in (Köse Mihal 15 yıl sonra ihtida ederek Müslüman olmuş ve "Gazi" ismini almıştır" zamanında haber vermesiyle önlenmiştir. Bu olaylar sırasında esir alman Yarhisar Tekfuru’nun kızı Holofira, Orhan Gazi ile evlenerek Müslüman olmuş, Nilüfer ismini almıştır. Bundan kısa bir müddet sonra da Bilecik fethedilerek Osmanlıların yeni merkezi olmuştur.
1299 yılında Bilecik’te, Oğuz Han töresine göre bi’at merasimi yapılarak, Osman Gazi’nin riyaseti kabul edildi. Hangi şartlar altında olursa olsun, kendine itaat edeceklerini bildirdiler. Böylece, Osmanlı Beyliği kuruldu ve Selçuklu tabiyetinden çıkılmış oldu. O güne kadar Selçuklu sultanları adına okutulan hutbeler bundan böyle artık Osman Gazi’nin adına okunmaya başlandı.
Osman Bey, oğlu Orhan Bey’e 1324 senesinde tahtı teslim etti. Buısa’nın fetih haberini aldıktan sonra 1326 yılında 66 yaşında iken vefat etti. Söğüt’te geçici olarak defnedildikten sonra vasiyeti üzerine 2 yıl sonra Bursa’ya getirilerek, burada Gümüşlükümbet türbesine defnedildi.
Osman Bey, 1281’de babası Ertuğrul Gazi’den aldığı toprakların genişliği 4.800 km2 iken, 1324’te oğlu Orhan Bey’e 16.000 km2 yi bulan bir arazi bıraktı.
Osman Gazi’nin çocukları, Orhan Gazi, Alaeddin Ali Bey, Savcı Bey. Çoban Bey, Melik Bey, Hamid Bey, Pazarlı Bey ve Fatma Hatun’dur.