Makale

OSMANLI ŞEYHÜLİSLAMLARININ TERÂCİM-İ AHVALİ

OSMANLI ŞEYHÜLİSLAMLARININ TERÂCİM-İ AHVALİ

Ahmed REFİK

“Şeyhü’l-İslâm ve Müfti’l-Enâm”

— 34 —

ABDURRAHMAN EFENDİ

Tulumcu Koca Hiisam Efendi’nin oğludur. Târîh-i tevellüdü 1003’dür. Kırkyedi yaşında Haleb Kadısı oldu (1050). Bir sene sonra Şam (1051), ba’dehu İstanbul (1054) Kadılığına, Anadolu Kazaskerliğine (1059) ve Rumeli Kazaskerliğine (1062) nail oldu. Ağalar saltanatı hengâmmda mühim bir mevki’ işgal eyledi. Kara Çelebiler ve Behâîlerle be­raber idare-i umûr etti. 1062 isyanını müteâkip azledildi, üç sene sonra Şeyhülislâm oldu (1005). Abdurrahman Efendi bu işde Meşîhat’i kabûl etmek için istiğnâ gösterdi ise de bu istiğnâsı çok devâm etmedi.

Yeniçeri isyanları Abdurrahman Efendi’nin de felâketine bâis oldu. Mehmed Râbi’ zamâmnda vukua gelen Çınar Vak’ası’nda Pâdişâh’ı ayak dîvânından men’ eyledi. Bu hareketinin cezasını yeniçerilerden göreceği­ni bildiği için derhal Meşîhat’den isti’fâ etti. Kudüs-i Şerîf Kadılığına ta’- yîn olundu. Bir sene mürûrunda Aymtab Arpahğını aldı, me’mûriyetine gideceği sırada makaamı başkasına verildi, kendi Mısır’da Cîzye Arpalı­ğını aldı, Mısır’da vefât etti (1080).

Abdurrahmân Efendi hüsn-i hatta mâlik, zühd ü takvâ ile muttasıftır. Müddet-i fetvâsı Sultan Mehmed-i Râbi’ zamâmnda hir seneye yakındır. Târîh-i vefâtı (El-Murtezâ 1080) dir. İlm-i fıkıhda behre-i tammı vardı.