OSMANLI ŞEYHÜ’L-İSLAMLARININ TERÂCİM-İ AHVÂLİ

OSMANLI ŞEYHÜLİSLAMLARI

“Şeyhü’l-İslâm ve Müfti’l-Enâm”

26

MEHMED ES’AD EFENDÎ

“Hoca Sa’dü’d-Dîn Efendi-Zâde”

Târîh-i tevellüdü 978’dir. Mehmet Efendi ilk tahsili pederinden gördü, on se­kiz yaşında Hasakî pâyesini ibrâz etti. Bilâhare tedricen Süleymâniye Dâru’l-Hadîsine (1001), Edirne Kadılığı’na (1004), yine o sene Anadolu pâyesine, İstanbul Kadılığı’na nâil oldu (1007). Pederinin nüfûzu sâyesinde pek çabuk terakkî etti. Birbirini müteâkip Anadolu Kazaskeri (1010), bir müddet ma’zûl bir sene sonra Rumeli Kazaskeri (1012) olup, 1013’de isti’fâ etti, 1015’de tekrar Rumeli Kazas­kerliğini ifâ eyledi ise de iki sene sonra Kûşe-i uzlete çekildi. 1023’de vazîfe-i Haccı îfâ etti, avdetinde Şeyhülislâm birâderi Mehmed Efendi’nin vefâtı üzerine Makâm-ı Meşîhat’i ihrâz eyledi. Es’ad Efendi gayet müteneffiz idi. İkinci Sul­tan Osman zamanında Pâdişâh’ın müsteşarı makâmında idi. Husûsiyle Sultan Osman Hân Es’ad Efendi nin kerîmesi Akile Hanımla izdivaç etmiş, bu sıhriyyet müşârün-ileyhin i’tibârını dü-bâlâ eylemişti. Es’ad Efendi Sultan Osman-ı Sânî ile berâber Revân seferinde bulundu (1030). Sarayda büyük bir nüfûz ve i’tibâr Sahibi oldu. Genç Osman Vakasından evvel Pâdişâh’a bâzı nasâyihde bulundu, dinlenmediğini görünce kûşe-i uzleti ihtiyâr etti (1031), bir sene sonra tekrar Makâm-ı Meşıhat’i ihrâz eyledi ise de ömrü vefâ etmedi. Medfeni, pederi Hoca Sa’dü’d-Dîn Efendi’ nin yanındadır. Mehmed Es’ad Efendi gayet cömert bir Şey­hülislâm idi. Fart-ı adâlet ve istikâmeti meşhûrdur. Müretteb Dîvânı vardır. Müddet-i fetvâsı sekiz sene altı aydır.

(Devam edecek)