FUZÛLİ’NÎN NAT’INA TERBÎ
Her kimin gönlünde od var ahtarır hemvâre su
Ahdanr bi-çâreler düşmüş olanlar dire su
Saçma ey göz eşkden gönlümdeki odlara su
Kim bu denlü dutuşan odlare kılmaz fire su
Her ne cevr etsen yolundan dömnezem ayrılmazam
Hasretinden koy sel olsun eşkim aslâ silmezem
Ab gündür kinbed-i devvar rengi bilmezem
YA muhil olmuş gözümden künbed-i devvâre su
Mazhar-ı Kuddûs olup itmektesen etrâfı pâk
Hayy sırrından mıdır kim can tapır(1) feyzinle hâk
Zevk-i teinden acep yok olsa günlüm (ak çak
Kim murûr De bıragur rehneler divâre su
Sevk-i dîdârın için arz eyleyir eşya özün
Tâ ki nurundan telezzüz eyleyüb görsün yüzûn
Vehm ilen söyler dem mecrûh pekyinın sözün
İhtiyat ile içer her kimde oba yâre su
Koy hevâ, toprak, tabiat hiç eziyyet çekmesün
Tuhm-i gül incinmesün hem tab’ı mihnet çekmesün
Suya versin balban gülzârı zahmet çekmesün
Bir gül pimiz yüzün tek virse men gülzüre su
Sert eser müşıâkdır âlem senin bir hattına
Resm idebilmez yüzün aslâ musavvır hattına
Obuada bilmez ğu bârını muharrir hattına
Hame tek bahmahdan inse gözlerine kire su
Matlabımdır gönlümün fanûsu eşkinle dola
Izdırâb-ı aşkdan gönlüm safâ-yi can bula
Ârızıu yadiyle nemnik oba müjganun aola
Zayi’ olmaz gül temennisiyle vermek hâre su
Adl-i Hak mihnet günü elbet virir hükm-i beliğ(2)
Hükm O’nundur ya geçer(3) ya hud çeker efâle tiğ
Gam günü ilme dil-i bî-mârdan titin diriğ
Hayrdir virmek karanlık geçide bimâre su
Eylemez butlâna(4) rağbet akl u irfan sâhibi
Sâki-yi b! marifet abbâr-i bâtıl râğibi(5)
Men lehtin müştak iyem zükbâd kevser talibi
Nitekim meste mey içmek hoş gelir büşyâre su
Geh gezir göklerde yellerlen olur rahmet nisâr
Geh çiçekler el açıp âni edirler intizâr
Ravza-i küyuna her dem durmayıp eyler güzar
Âşık olmuş giliba ol seyr-i hoş reftare su
Suda âdet yâre meyi u yol taharri eylemek
Resm-i âşıkdır fedâ-yı can dimek pervâne tek
Su yolun ol koydun toprak olup dutsun gerek
Çün rakibindir dahi ol kuya koyman vâre su
* Şarayî-nın (Mikaill Bayram), Üstad-ı Muhterem Fuzulî’nin Resul-i Ekrem Aleyhi’s-Selam’ın Na’tına Dair Olan Kaside-i Meşhuresine Yazdığı Terbi’dir,
Sanmayın tek mende vardır ârzû-yi vasl-i yâr
Meyl-i vuslat arzûsu sert eser eşyâda var
Dest-bûsi ârzûsuyla ölürsem dostlar
Kâze eylen toprağım sunun anınla yire su
Dâmeni altında cem’ olmuş kamu uftâdeler
Sâye-i dâmânıdır mülk-i saadet muhteser(7)
Serv serkeşlik içün kumru niyâzıadan meğer
Dâmenin duta ayağına düşe yâlvare su
Bend idüp gül bülbülü kendine reng u şengile(8)
Bûy-i guldendir öter şevk ile hoş ahengile
İçmek ister bülbülün kanın meğer bir rengile
Gül budağı um micazına gire kurtâre su
Rahmi, mâ-fîhayi(9) gülşen kılmış ehl-i âleme
Mu’cizâtın hısn u cevşen(l0) kılmış ehl-i âleme
Tıynet-i pikini rûşen lulnuş ehl-i âleme
İklidâ kılmış tarik-i Abmed-i muhlâre su
Ol emîn-i vahy-i Hakk u hem habîb-i bâ vefâ
Murşid-ı râh-i hakikat, usva-i(11) ehl-i safâ
Seyyid-i nev-i beşer, deryâ-yi dum istefâ
Kim sepüpdür mu’cizan ateş-i eşrâre su
Zavrakı zerrîni(12) olmuş âşiyân-ı âşıkin
Zikr-i(13) Musa’nın elinden revnak u akdır yakın
Kılmagfiçün tize gülzâr-i nübüvvet revnaklu
Mudzinden eylemi izhâr sent-i hâre su
Hem beşerdir, hem nebidir, hem şefı’u hem kerim
Mu’cizâlıylen ani teçhiz kılmış ol Hakim
Mu’dzi bir bahr-i bu pâyân imi; âlemde kim
Yetmiş andan bin bin ateş hâne-i küffâre su
Mucîz’i bâktsi Kur’ândır demişler bî-niza
Dost u düşman bunda fikren eylemişler içtima
Hayret ilen parmağın dişler kim itse istima’
Parmağından virdi şiddet günü ensara su
Yâr-i sadıklar bulur mahşer günü oddan necat
Yoktur ol gün düşmeninden bedter u bed-baht zat
Dostu ger zebf-i mâr içse olur ab-i hayat
Hesun su içse döner elbette zehr-i mâre su
Rûz-ı Handek darbesinden oldu seng-i hâre ıiz(l5)
Her bir ef alinde bin hikmet bulur ehl-i lemîz(16)
Eylemiş her katreden bin bakr-ı rahmet mevc-hıfz
El sunup negaç vuzu ifün gül-ı ruhsâre su
Mübtelâ-yi aşk olanlar derbederdir muttasıl
Şavk-i vuslatdan özünden bî haberdir muttasıl
Hak-i payine yetem der ömrierdir muttasıl
Başını duştan d aşa urup gezer âvâre su
Rahmeten lil-âleminden eylemiş eşyâ zuhur
Nüru vermiştir bütün zerrata âheng-ı surur(17)
Zem zerre Hâk-i dergâhına ister sala nur
Dönmez ol dergâbdaa ger oba pâre pâre su
Ey nebiy-yi muhterem men mâil-i ahlâkmam
Meşreb-i askımda elbet hem reh-i uîşâkınam
Yâ Habib Allah, ya bayram eser müftakınam
Eyble kim leb teşneler yanub diller hemvare su
Cümle şâhân-i cihânın meyli taht u tâcda
Hiç niyâzın olmadı dünyâda resmu bacda
Şensin ol babr-ı keramet kim şeb-i miracda
Şeb-nem-i feyzin yelürraiş sibit u seyyare su
Kubbe-i Hadrâ’da her kim itse ibrâz-ı hüner
Hak katından ecri bin misliyle kendüye döner
Çeşme-i horşidden her dem zülal-i feyz iner,
Hacet olsa roerkadın tecdid iden mi’mire su
İ’timadım gerçi yok ef âlıma irfânıma
İltica kıldım bu yüzden rahmet-i rahmânıma
Bim-i ddzab nir-i gam salmış sü-i suzânıma
Var ümidim ebr-i ihsânın sepe ol nare su
Sîret-i pakin(18) olup dâim Sarâyî rehberi
Na’tını terbi’ idüp kılmış sözünün ziveri
Yümn-i na’tından güher olmuş Fuzûli sözleri
Ebr-i nisandan dönen tek lu’lu-l şehvare su
Hasret-i didârdan tâ haşr hiç kurtulmayanı
Arz-i dîdâr etdiğin ot gün hasâret bulmayam
Umduğum oldur ki rûz-i haşr mahrum olmayam
Çeşme-i vasim vire ben teşne-i idare su.
Doç. Dr. Mikail BAYRAM
1. Buluyor, bulur.
2. En uygun olan hüküm.
3. Bağışlar, affeder.
4. Bâtıl olan şey.
5. Rağbet iden, idici.
6. Saçan.
7. Özet olarak.
8. Şuh, zarif, güzel.
9. Dünya ve içindekiler.
10. Kale ve zırh.
11. Örnek, numune.
12. Altın sandal, yani İslam dini.
13. Zikir, yani Kur’ân-ı Kerîm ve Kur’ân Mucizesi.
14. Kişi, fert.
15. Sert taş, granit Riz: Dökülme, dağılma.
16. İyi ile kötüyü tefrik eden.
17. Sevine ahengi, yaşama zevki.
18. Temiz yaşayış, örnek yaşayış.
